ترمز اضطراری یا AEB به عنوان یک سیستم کمکی ترمز و به جهت به کارگیری تمام قوای خودرو برای گرفتن ترمز طراحی شده است. به عبارت دیگر به لطف حضور این سیستم هوشمند در خودروهای امروزی، امکان تشخیص و پیش‌بینی تصادف های احتمالی با خودروی رو به رو برای راننده فراهم شده است.
سیستم ترمز اضطراری
سیستم ترمز خودرو از ۳ بخش تشکیل شده است:
１. ترمز اصلی یا ترمز سرویس
２. ترمز ثانویه، ترمز پارک یا ترمز اضطراری.
３. ترمز خودکار (در برخی خودروها قابل دسترسی است)
ما معمولاً در رانندگی‌های روزمره از هر دو ترمز استفاده می‌کنیم، ترمز سرویس که سیستم ترمز اولیه است هر زمان که پایتان را روی پدال ترمز می‌گذارید، درگیر میشود. گفته میشود اگر ترمز اولیه از کار بیفتد، سیستم ترمز ثانویه به عنوان پشتیبان در مواقع اضطرار عمل می‌کند. البته این تصور اشتباه است که در کاربرد روزمره نباید از ترمز اضطراری خودرو استفاده کنید.
ترمز اضطراری همان ترمز دستی است که اکثر ما پس از توقف خودرو برای جلوگیری از حرکت، اهرم آن را بالا می‌کشیم و به کمک آن موقعیت خودرو را ثابت می‌کنیم. ترمز ثانویه، مستقل از سیستم ترمز اصلی عمل می‌کند تا وسیله نقلیه را در شیب، پارک یا توقف از حرکت مجدد در امان نگاه دارد.
انواع ترمز اضطراری
انواع ترمز اضطراری خودرو را می‌توان به ۴ نوع اصلی تقسیم کرد.
۱- ترمز اضطراری پدالی : ترمز اضطراری پدالی به شکل یک پدال کوچک‌تر از پدال‌های گاز و ترمز است که زیر پا و در سمت چپ پدال‌های گاز، ترمز و کلاچ خودرو قرار می‌گیرد. برای فعال کردن آن باید روی پدال را فشار دهید تا زمانی که صدای کلیک را بشنوید، در این زمان ترمز اضطراری درگیر شده است. برای آزاد کردن آن نیز باید اهرم بالای پدال پا را بکشید.
۲- ترمز دستی به شکل اهرم میانی : این نوع ترمز دستی را در اکثر ما در خودروهای ایرانی دیده‌ایم. برای فعال کردن آن، اهرم را بالا بکشید تا ترمز اضطراری خودرو درگیر شود. برای رها کردن ترمز، دکمه انتهای آن را فشار دهید و چوب را به سمت پایین فشار دهید.
۳-ترمز دستی به شکل دکمه : ترمز دستی به شکل دکمه معمولا در خودروهای لوکس و در کنار سایر کلیدهای کنترل کنسول میانی قرار دارد. در نظر داشته باشید که ترمز دستی دکمه‌ای معمولاً یک سیستم الکترونیکی است. فعال کردن و آزاد کردن این نوع ترمز دستی تنها با فشردن دکمه میسر میشود.
۴-ترمز دستی به شکل اهرم چوبی :امروزه این سبک از ترمز دستی را فقط باید در خودروهای کلکسیونی پیدا کرد. در بسیاری از وسایل نقلیه قدیمی ترمز اضطراری اهرمی چوبی به کار می‌رفت.
مزایای سیستم ترمز اضطراری
از مزایای ترمز دستی باید به ثابت نگه داشتن خودرو اشاره کرد. این ترمز با قفل کردن چرخ‌های عقب باعث میشود تا خودرو از جای خود حرکت نکند و ایمنی آن و دیگر عابران تامین شود. از مزایای ترمز اضطراری که به صورت خودکار عمل می‌کند می‌توان به کاهش خطر برخورد با مانع روبرو و افزایش قدرت توقف اشاره کرد. خودروسازان اغلب این عملکرد را با کروز کنترل تطبیقی نیز همراه می‌کنند.
ترمز اضطراری خودرو چگونه کار می‌کند
سیستم ترمز اضطراری خودرو کاملاً مکانیکی است، به این معنی که برای عمل کردن فقط از کابل و اهرم استفاده می‌کند. فرقی نمی‌کند که خودرو شما اهرم ترمز دستی در دست راست صندلی راننده داشته باشد یا یک پدال اضافی زیر پا؛ هنگامی که اهرم ترمز دستی را بالا می‌کشید، کابل‌ها و فنرها نیروی لازم را برای ثابت نگه داشتن ماشین شما در جای خود را ایجاد می‌کند.
این فنرهای فولادی با بالا و پایین رفتن اهرم ترمز دستی، به آن متصل می‌شوند یا از آن جدا می‌شوند. در اکثر وسایل نقلیه ترمز دستی یا ثانویه روی چرخ‌های عقب عمل می‌کند. بنابراین، هنگامی که ترمز دستی را می‌کشید، آنچه در سیستم خودرو شما اتفاق می‌افتد این است که کابل‌ها، اهرمی که به کفش‌های ترمز فشار وارد می‌کند را می‌کشند تا ماشین متوقف شود.
چرا لازم است که خودرو ترمز اضطراری داشته باشد؟
سیستم AEB نمونه‌ای از هوش مصنوعی است که ضمن ارزان بودن، بسیار رایج و کاربردی است. براساس آمار بسیاری از تصادفات جاده‌ای با ضریب خطای زیر پانزده درصد به وقوع می‌پیوندند؛ این بدان معنا است که، اگر راننده می‌توانست حواسش را فقط کمی بیشتر جمع کند، احتمال بروز حادثه به صفر می‌رسید.
سیستم AEB طراحی شد تا نه فقط کاستی‌های رانندگی ما را جبران کند، بلکه مسئولیت بخش بزرگی از فرایند رانندگی، یعنی تشخیص زمان درست توقف را از روی دوش راننده بردارد. سیستم AEB یکی از نوآورانه‌ترین ایده‌های عملی شده در حوزه‌ی امنیت خودرو است که امروزه تبدیل به یکی از ملاک‌های لازم برای اخذ ایمنی ۵ ستاره نیز شده است.
ترمز اضطراری خودرو چه زمانی فعال می شود؟
زمانی که رادار لیزری خودروی مجهز به ترمز اضطراری، از وجود موانع خطرآفرین در مسیر رانندگی آگاه شود، خودرو اولین پالس توقف را برای راننده ارسال می‌کند. در صورت بی‌توجهی راننده به پالس، خودرو به‌صورت اتوماتیک به‌وسیله‌ی سیستم ترمز AEB از حرکت بازمی‌ایستد. به‌طور کلی می‌توان گفت که AEB همیشه فعال است و فعالیت آن از زمان شناسایی مانع تا زمان توقف برای راننده علنی میشود.
قبل از کشیدن ترمز اضطراری خودرو ماشین باید در چه وضعیتی باشد؟
قبل از فعال کردن هر نوع ترمز دستی، حتما خودرو را در حالت خنثی قرار دهید. در هر شیبی، سطح همواری و شرایط جاده‌ای باید کاملاً مطمئن شوید که خودرو شما در جای خود ثابت خواهد ماند.
ترمز دستی این اطمینان را به شما می‌دهد. قرار دادن خودرو در حالت خنثی و دنده خلاص باعث میشود موتور وسیله نقلیه، با کمترین تلاش از جانب شما فعالیت کند و به شما اجازه می‌دهد روی چیزهای دیگر تمرکز کنید و از توقف موتور و تصادف احتمالی جلوگیری کنید.
اگر فراموش کنیم دستی را بکشیم و با ترمز اضطراری خودرو رانندگی کنیم چه اتفاقی می‌افتد؟
گاهی شرایطی را تجربه می‌کنند که فراموش کرده‌اند ترمز اضطراری خودرو را پایین بکشند، باید بدانید رانندگی با ترمز دستی ماشین می‌تواند آسیب بزرگی به سیستم ترمز شما وارد کند. این کار ممکن است به سرعت لنت های ترمز ماشین شما را فرسوده کند و همچنین باعث ایجاد گرمای بیش از حد در سیستم شود که انواع آسیب‌های گران قیمتی را به دنبال دارد.
