موتور دیزلی قلب تپنده وسایل نقلیه بزرگی مانند کامیون‌ها، قطارها، کشتی‌ها و زیردریایی‌ها هستند. در واقع، موتورهای دیزلی شباهت زیادی به موتورهای بنزینی دارند، با این تفاوت که نیروی بیشتری تولید می‌کنند، مصرف کمتری دارند و کارشان را به روشی دیگر انجام می‌دهند موتورهای دیزلی نیز مانند موتوهای بنزینی از نوع موتورهای احتراق موتور دیزل درون‌سوز هستند. موتور احتراقی درون‌سوز به معنای این است که سوخت در داخل بخش اصلی موتور (سیلندرها) می‌سوزد و نیرو در آن‌جا تولید میشود.
این گونه موتورها با موتورهای احتراق خارجی، مانند موتورهایی که در لوکوموتیوهای بخار قدیمی مورد استفاده قرار می‌گرفت، فرق‌های زیادی دارند. در موتورهای بخار، یک آتش بزرگ در یک طرف یک بویلر قرار دارد و به آب حرارت داده و آن را به بخار تبدیل می‌کند. بخار در داخل لوله‌هایی به حرکت در می‌آید و در آن سوی بویلر به یک سیلندر می‌رسد.
سه عنصر اصلی در موتور دیزلی
۱- خروس شاتل : این قسمت در انتهای میل‌لنگ قرار دارد و از طریق اتصالات ویژه کلاچ‌ها و گیربکس‌ها امکان حرکت چرخشی پروانه را فراهم می‌کند. این قسمت یک دیسک فلزی است که برای ذخیره انرژی جنبشی و انتقال یکنواخت آن برای ایجاد یک حرکت صاف به کار می‌رود.
۲- انژکتورها : انژکتورها سیستم‌هایی هستند که تزریق کردن سوخت به سیلندر را هماهنگ می‌کنند. لوله‌های انژکتور که سوخت را حمل می‌کنند باید طول یکسانی داشته باشند، زیرا یکسان نبودن طول آنها باعث ایجاد ناهماهنگی در تزریق سوخت میشود به همین دلیل است لوله‌هایی که به انژکتورهای نزدیک به پمپ متصل هستند، بیشتر اوقات روی خود پیچیده می‌شوند.
۳- پمپ تزریق : بخش پمپ تزریق، در واقع قلب موتور دیزل شناخته میشود. این قسمت وظیفه دارد تا سوخت دیزل را با بالا بردن فشار سوخت به انژکتورها برساند تا بتواند وارد محفظه احتراق شوند. پمپ تزریق با هماهنگی خاصی به میل‌لنگ متصل است.
انواع مختلف موتور دیزلی
۱-موتور دیزلی چهار زمانه: موتور دیزل چهار زمانه به چهار مرحله برای تکمیل فرایند کار خود احتیاج دارد. به همین جهت هم به این نام شناخته میشود. در مرحله اول شاهد حرکت پیستون از بالا به پایین ترین نقطه داخل سیلندر هستیم. به این نقطه، نقطه پایین مرگ هم می‌گویند. با حرکت پیستون سوپاپ هوا باز شده و از طرف دیگر سوپاپ تخلیه بسته خواهد شد. زمانی که هوا وارد سیلندر شد، سوپاپ هوا هم بسته میشود. در مرحله دوم با تراکم در نقطه بالای مرگ روبرو می‌شویم. با بسته شدن سوپاپ‌ها، پیستون در جهت بالا حرکت می‌کند. در چنین حالتی فشردگی و تراکم هوای داخل سیلندر رخ می‌دهد. همچنین درجه حرارت هوا نیز به شدت افزایش پیدا می‌کند.
۲-موتور دیزلی دو زمانه : نوع دیگر موتورهای دیزلی، موتور دیزلی دو زمانه است که فرایند کار خاصی دارد. در موتورهای دو زمانه برخلاف موتورهای چهار زمانه سوپاپ هوا بر روی بدنه سیلندر و در قسمت پایین تر از سوپاپ تخلیه واقع شده است. در حقیقت باز و بسته شدن سوپاپ هوا به کمک خود پیستون صورت می‌پذیرد. بنابراین زمانی که پیستون در نقطه مرگ پایین قرار گرفته باشد، سوپاپ تخلیه بسته شده و مانعی در مقابل سوپاپ هوا وجود نخواهد داشت. به همین جهت هوا هم به میزان کافی وارد سیلندر میشود. این مسئله منجر به حرکت پیستون به سمت بالا میشود و وقتی که به یک سوم بالایی سیلندر برسد، سوپاپ هوا را می‌بندد.
کارایی موتور دیزلی چگونه است ؟
موتور دیزل به این صورت است که ابتدا هوا وارد سیلندر می شود , سپس به وسیله پیستون هوا به شدت در سرسیلندر متراکم می شود و سپس بعد از داغ شدن بسیار شدید هوا در این نقطه , سوخت به درون هوای داغ شده پاشش می شود و منفجر شده سپس پیستون را به سمت پایین حل می دهد . در این صورت میل لنگ چرخیده و فلایویل را می چرخاند ( در این لحظه خودرو شروع به حرکت کردن می کند ) .
آیا موتور های دیزلی در بخش هوایی کاربرد دارد ؟
مسلما خیر . سیستم کارکرد هواپیما ها و در کل موتور های صنعت هواپیمایی به شدت با موتور های زمینی و دریایی متفاوت است . موتور هواپیماها عمدتا موتور های احتراق خارجی است اما اگر بخواهیم به هواپیماهای قدیمی اشاره کنیم بله می توانیم موتور های دیزلی را هم مشاهده کنیم اما به دلیل اختلاف فشار در ارتفاعات , استفاده از آن منسوخ شد . موتور های ملخی , موتور های به شدت قوی و کشنده اولین هواپیمای آلمانی را می توان از بهترین نمونه های استفاده از موتور دیزل نام برد
به چه دلیل از موتور دیزلی در تانک ها استفاده می شود ؟
قدرت و نوع طراحی و پتانسیل قدرتی موتور های دیزلی به قدری زیاد است که می تواند با سیلندر های بسیار کمتر در مقایسه با سیلندر خودرو های سواری قدرت بسیار زیادی را تولید کنند .
وزن بسیار بالای تانک های آلمانی نیازمند این بود که قدرتی بسیار زیاد آن را به حرکت درآورد .
آنها با موتور های بنزینی , احتراق خارجی هم امتحان کردند اما نتیجه ای به شدت منفی را دریافت کردند .
فرق موتور دیزلی و بنزینی چیست ؟
موتور های بنزیی : موتور های بنزینی نیز مانند موتورها دیزلی دارای چهار بخش ( مکش و تراکم و قدرت و تخلیه ) هستنند .
اما فرقشان در نوع و زمان پاشش سوخت است .
در ابتدا سوخت وارد موتور شده و سپس به وسیله پیستون بالا رفته و فشرده می شود و سپس سوخت به وسیله جرقه شمع منفجر شده و قدرت ایجاد شده از انفجار پیستون را به حرکت در می آورد . اما در موتور های دیزلی روند کار بسیار فرق می کند ( بالا تر توضی داده ایم ) .
همچنین آلایندگی تولید شده بنزین نسبت به سوخت گازوئیل به شدت بیشتر بوده و از این جهت سوخت بنزینی را کثیف تر از گازوئیلی می شناسند .
هزینه نگه داری موتور دیزلی بیشتر است و یا بنزینی ؟
متاسفانه باید گفت بله , این گونه موتور ها به دلیل پیچیدگی بسیار زیاد فنی به شدت تعمیر سخت تری دارند اما عوامل اصلی در زیاد بودن هزینه های تعمیر به این صورت است :
- سنگینی قطعات
- نیروی کاری بیشتر گاها تا ۳ نفر
- اصطحلاک به شدت زیاد قطعات
- پیچیدگی مکانیکی و تولیدی قطعات
و اینگونه است که هزینه نگه داری و تمرین از این موتور را به شدت افزایش می دهد.
سلام.باتشکر ازسایت خوبتون.چرامیل لنگ از چپ به راست میچرخد و چه قطعه ای باعث میشود؟لطفا توضیح کامل بدهید اگرممکن باشد.