فیلتر روغن یکی از قطعات مصرفی خودروست که وظیفه ی تصفیه ی روغن موتور از نا خالصی ها و آلاینده ها را دارد؛ این قطعه در واقع روغن موتور را جذب می کند و پس از تصفیه و فیلتر، روغن تمیز را به چرخه ی شستشو و تمیزکاری باز می گرداند تا بتواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد و کارآیی سیستم روغن کاری کاهش پیدا نکند.
در این نوشتار از مجله ی یدک مال به بررسی نحوه عملکرد فیلتر روغن موتور، مشخصات فنی، انواع فیلتر روغن، زمان مناسب تعویض و نقش این قطعه در خودرو می پردازیم؛ در ادامه با مجله ی یدک مال همراه باشید.
فیلتر روغن چیست و چه کاربردی دارد ؟
موتور های احتراقی درون سوز در بیشتر مواقع در شرایط سخت و دمای بالائی کار می کنند و اجزای موتور به دلیل مواجه شدن با حرارت بالا ممکن است تحت تاثیر قرار گرفته و آسیب زیادی ببینند؛ این قطعات را نمی توان بوسیله عبور جریان آب و یا هوا خنک کرد؛ چرا که جریان آب و هوا موجب می شوند تا قطعات مذکور با اکسیژن هوا ترکیب شده و خیلی زود دچار فرسودگی شوند.
برای این منظور باید از سیالی استفاده کرد که دارای ویژگی های خاصی بوده و علاوه بر خنک کاری، بتواند وظایف مهم دیگری را انجام دهد، بهترین سیالی که می تواند همه این وظایف را به خوبی انجام دهد روغن موتور است.
از مهم ترین خواص روغن موتور این است که در مقابل حرارت بالا مقاومت زیادی از خود نشان می دهد و همینطور میزان تبخیر آن خیلی کم است. روغن موتور علاوه بر خنک کاری قطعات داخلی موتور، عملیات روان کاری اجزای موتور و کاهش اصطکاک را هم انجام می دهد تا آنها را از آسیب هایی که ممکن است در اثر اصطکاک ایجاد شود، حفظ کند.
یکی دیگر از فرآیند هایی که در هنگام عبور روغن و در مواجه شدن با قطعات موتور انجام می گیرد، شستشو و از بین بردن کثیفی ها است. روغن موتور سطوح قطعات را تمیز کرده و از رسوب ناخالصی ها بر روی اجزای موتور که در اثر حرارت بالا و عملکرد موتور در شرایط سخت بوجود می آید، جلوگیری می نماید.
روغن ذرات ریز و درشت را شسته و در خود حفظ می کند. البته لازم است تا غلظت این ذرات از حدی فراتر نرود؛ برای رسیدن به این هدف از قطعه ای بنام فیلتر روغن استفاده می شود. این قطعه روغن موتور را تصفیه و ناخالصی های روغن را جذب می کند و روغن تمیز را به چرخه ی شستشو و تمیزکاری باز می گرداند تا بتواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد و کارآیی سیستم روغن کاری کاهش پیدا نکند.
همانطور که گفته شد به طور کلی نقش اصلی فیلتر روغن تصفیه روغن موتور است و یکی از فاکتور های مهم عمر بیشتر روغن و عملکرد بهتر آن، پاکیزگی آن است. طبیعتا عملکرد زیاد موتور آلودگی های بسیاری برای روغن مثل دوده ناشی از احتراق و گرد و غبار، را ایجاد می کند. این آلاینده ها در طول زمان می تواند مسیر روغن رسانی به موتور را مسدود کرده و خسارت های سنگینی به خودرو وارد کنند. برای اینکه عمل تصفیه کردن این روغن به خوبی انجام شود نیاز است که روغن از مسیر فیلتر گذر کند.
فیلتر روغن از آنجایی که یک قطعه ی مصرفی محسوب می شود؛ عمر محدودی دارد و تا مدت معینی میتواند وظیفه خود را به خوبی انجام دهد؛ به همین دلیل است که در سرویس های دوره ای توصیه می شود که فیلتر روغن موتور مورد بازبینی و در صورت نیاز تعویض شود؛ چرا که در صورت عدم تعویض به موقع فیلتر روغن، منافذ کاغذ فیلتر مسدود میشوند و در این حالت فشار روغن در پشت فیلتر افزایش یافته و سوپاپ اطمینان باز می شود.
سوپاپ اطمینان در اینجا برای جلوگیری از صدمات بیشتر اجازه عبور روغن فیلتر نشده را به داخل موتور می دهد که با عبور روغن فیلتر نشده، آلاینده ها وارد موتور شده و به مرور سبب آسیب دیدن اجزای داخلی موتور می شوند.
البته چنانچه روغن تصفیه نشده به داخل موتور راه یابد بهتر از این است که موتور به دلیل عدم روغن کاری، خیلی سریع آسیب ببیند. لازم به ذکر است که عبور روغن تصفیه نشده نیز موجب آسیب دیدن موتور می شود ولی میزان آسیبی که به موتور می رساند خیلی کمتر از نرسیدن روغن به قطعات و اجزاء موتور است. با توجه به توضیحات ارائه شده، می توان گفت که فیلتر روغن وظیفه بسیار مهمی به عهده دارد.
ویژگی های فیلتر روغن مناسب
فیلتر روغن مناسب در ابتدا باید توانایی جداسازی مطلوبی داشته باشد تا بتواند کوچک ترین ذرات و آلودگی ها را از روغن جدا کند. همچنین این فیلتر مناسب باید در برابر پارگی مقاوم باشند. به دلیل اینکه بعضا در فیلترهای تقلبی از کاغذهای نامرغوب استفاده می شود؛ این مواد پس از مدتی در اثر فشار روغن خاصیت خود را از دست داد و موجب پارگی فیلتر و عبور آلاینده ها به سمت موتور می شوند.
یکی دیگر از نکات بسیار مهم این است که محفظه فیلتر روغن قابلیت تحمل فشار بالا را داشته باشد چرا که روغن موجود در سیستم خودرو دارای فشار بالایی است و طبیعتاً زمانی که وارد فیلتر می شود؛ این فشار را همراه خود دارد در نتیجه در صورتی که محفظه فیلتر از کیفیت بالایی برخوردار نباشد پس از مدتی تحت تاثیر این فشارها ممکن است آسیب دیده یا دچار شکاف در بدنه ی خود شود. همچنین محفظه درونی فیلتر نیز باید در برابر فشار و همچنین زنگ زدگی و خوردگی مقاوم باشد.
یکی دیگر از موارد مهم درباره فیلتر روغن این است که از آب بندی مناسبی برخوردار باشد و روغن در مسیر ورود و خروج خود تنها از مسیر های تعیین شده عبور کند. آب بندی بیرونی فیلتر نیز بسیار مهم است تا از نشتی نکردن روغن اطمینان حاصل شود.
فیلتر روغن استاندارد باید دارای سوپاپ اطمینان نیز باشد. گاهی اوقات ممکن است فیلتر به هر دلیلی از جمله تاخیر در تعویض آن دچار گرفتگی شده و مسیر عبور روغن مسدود شود، در این حالت برای اینکه موتور خودرو بدون روغن کار نکند سوپاپی در فیلتر روغن تعبیه شده است که مسیر عبور روغن از فیلتر را باز می کند، طبیعی است که در این حالت فیلتر روغن از مسیر روغن کاری حذف شده و روغن تصفیه نشده وارد موتور می شود.
چکیدن قطرات روغن از محل اتصال فیلتر، زنگ زدن پوشش محفظه، تحمل نکردن فشار و در نتیجه شکاف برداشتن فیلتر باعث خروج تدریجی و یا سریع روغن از مسیر روغن کاری موتور می شود. بدیهی است که در اثر فشار و اصطکاک زیاد، قطعات خودرو مستهلک و آسیب خواهند دید.
زمان مناسب تعویض فیلتر روغن
روغن موتور در کنار فیلتر روغن نقشی حیاتی در عملکرد و سلامتی خودروی شما دارند. بنابراین بهتر است در سرویس های دوره ای با توجه به نوع خودرو و توصیه های شرکت سازنده نسبت به تعویض آن اقدام کنید تا مطمئن شوید خودروی شما از آسیب به دور خواهد ماند.
منبع : مجله رنو ایران