کوپلینگ دنده ای وسیله ای است که به انتهای دو شفت متصل می شود و به عنوان وسیله ای برای انتقال نیرو کاربرد دارد. کوپلینگ ها معمولاً در حین کار کردن، اتصال را قطع نمی کنند یا اجازه نمی دهند که کوپلینگ از شفت ها جدا شود، کوپلینگ‌هایی وجود دارند که در صورت تجاوز از حد گشتاور، ممکن است مشکل ایجاد کنند، می لغزند و یا قطع می شوند.
ویژگی های کوپلینگ دنده ای
نوع پیچیدگی در اتصال، قدرت قابل انتقال و حوزه کاربرد نقش عمده ای در انتخاب نوع کوپلینگ دارند. نوع دنده ای کوپلینگ ها، اساساً جزو دسته کوپلینگ های انعطاف پذیر بوده که قادر به انتقال گشتاورهای بسیار بالا هستند. در کاربرد عملی، کوپلینگ یک مجموعه دنده کامل است. علیرغم این واقعیت که ممکن است چرخ دنده ها را انعطاف پذیر در نظر نگیریم، کوپلینگ دنده ای به عنوان یک کوپلینگ انعطاف پذیر در نظر گرفته می شود.
انواع کوپلینگ دنده ای
انواع مختلفی از کوپلینگ های دنده ای وجود دارد که در انواع مختلف ماشین آلات مورد استفاده قرار می گیرند. از کوپلینگ های دنده ای در خطوط انتقال قدرت استفاده می شود و در تجهیزاتی مانند انواع خردکن و هم زن، پمپ ها، تجهیزات جابجایی مواد و دستگاه های پرس کاربرد دارند. در ادامه انواع مختلف این نوع از کوپلینگ معرفی شده اند.
کوپلینگ دنده ای کامل: کوپلینگ استاندارد دنده ای کامل سری ۱۰۰، نوعی که در بیشتر کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد، کوپلینگ فولادی فورج شده دو درگیری است. هم انحراف شفت موازی و هم ناهماهنگی زاویه ای را جبران می کند و ظرفیت شناور انتهایی زیادی دارد.
کوپلینگ های نیمه دنده ای ونیمه سخت: کوپلینگ نیم دنده استاندارد سری ۱۰۰ از یک نیمه انعطاف پذیر و یک نیمه سخت تشکیل شده است. نیمه انعطاف پذیر یک نیم کوپلینگ استاندارد سری ۱۰۰ است که از یک آستین خارجی و یک توپی داخلی تشکیل شده است و نیمه سخت از یک توپی فلنجی تشکیل شده است.
کوپلینگ دنده ای صلب: نوعی کوپلینگ که برای اتصال محورهایی که در یک راستا هستند استفاده می شود. کوپلینگ صلب ساده ترین نوع کوپلینگ است. کوپلینگ های سفت و سخت زمانی استفاده می شوند که آرایش دقیق شفت مورد نیاز باشد. ناهماهنگی شفت بر روی نمایش کوپلینگ مانند عمر آن تأثیر می گذارد.
استاندارد کوپلینگ دنده ای
قدرت اسب بخار یا گشتاور.
• سرعت در حال اجرا
• برنامه یا نوع تجهیزات متصل (موتور به پمپ، چرخ دنده بهنوار نقاله، و غیره)
• قطر شفت
• شکاف شفت
• محدودیت فضای فیزیکی
علت تنوع زیاد در انواع کوپلینگ چیست ؟
مشکلاتی که در عمل برای برقراری ارتباط بین دو محور به وجود می آید باعث شده تاانواع مختلفی از کوپلینگ ها برای حل این مشکلات، طراحی و ساخته شوند.
۱- انحراف محوری (Axial misalignment) : در عکس سمت چپ، محورها در یک امتداد هستند ولی در جهت محوری دارای فاصله می باشند،
این مشکل در اکثر کوپلینگ ها به علت تغییرات دمایی محور و در نتیجه انقباض و انبساط طولی آن به وجود می آید و
خوشبختانه اکثر کوپلینگ ها توانایی تحمل و خنثی سازی این مشکل را دارند.
۲- انحراف شعاعی (Radial misalignment) : انحراف شعاعی به این معناست که محورها در یک امتداد نباشند ویا در حین عملکرد با توجه با شرایط کار، محورها در جهت شعاعشان نسبت به یکدیگر فاصله بگیرند. تقریبا می توان گفت بزرگترین مشکلی که می تواند کوپلینگ ها را دچار اشکال کند همین انحراف شعاعیست چون تعداد کمی از کوپلینگ ها می توانند بر این مشکل غلبه کنند.
۳- انحراف زاویه ای (Angular misalignment) : اگر محور کوپلینگ ها نسبت به یکدیگر دارای زاویه باشد (و یا در حین کار این انحراف به وجود آید) می گوییم کوپلینگ انحراف زاویه ای دارد. چنان که مشاهده خواهید کرد کوپلینگ های زیادی با مدل ها و اندازه مختلف برای حل این مشکل استفاده می شوند ولی به هر حال هرچقدر انحراف زاویه ای بیشتر باشد اتلاف انرژی انتقالی بین دو کوپلینگ افزایش خواهد یافت.
