علت سولفاته شدن سر باتری به دلیل واکنش شیمیایی گاز هیدروژن آزاد شده از باتری با مواد زائد و آلاینده های خارجی چون گردوغبار منجر به تشکیل رسوبات در اطراف سر باتری می شود. به این جرم و رسوبات تجمیع شده به اصطلاح «سولفاته شدن» می گویند.سولفاته شدن یک نوع واکنش مابین بخار و آب است که در این صورت است که اختلال در عملیات برق رسانی خودرو رخ داده و باتری رفته رفته ضعیف شده و در نهایت کاملا از بین می رود.
انواع سولفاته شدن سر باتری
۱-سولفات برگشتپذیر یا نرم : زمانی که باتری خودرو به شکل مرتب و به موقع سرویس شود، بار اضافی روی آن اعمال شود، باتری به طور کامل شارژ شده و به صورت جریان تنظیم شده در حدود ۲۰۰ میلیآمپر باشد، سولفات برگشتپذیر یا نرم تشکیل میشود.
۲-سولفات دائمی یا سخت : سولفات دائمی که نوع دیگری از شوره زدن سر باتری است، در حالتی به وجود میآید که باتری برای مدت زمان طولانی در حالت شارژ اندک باقی بماند. اگر باتری به این مرحله برسد، هیچ راهی برای ترمیم و حل شدن آن موجود نیست. در این حالت به اصطلاح گفته میشود که باتری با سولفات دائمی یا سخت روبهرو شده است.
علت سولفاته شدن سر باتری
۱-تولید گاز هیدروژن : در بسیاری از موارد دلیل مهم سولفاته شدن سر باتری ماشین تولید گاز هیدروژن از سوی باتری است. گاز هیدروژنی که باتری خودرو تولید میکند، واکنشهای شیمیایی خاصی را انجام میدهد. واکنش شیمیایی حاصل از گاز هیدروژن و ترکیب آن با مواد زائد باتری خودرو، جرم و رسوبات ریزی را به وجود میآورد که در نهایت به سولفاته شدن یا شوره زدن سر باتری خودرو منجر میشود.
۲-خروج گازها و مایعات : سر باتریها جزء مهمی از سیستم الکتریکی خودرو شما هستند. آنها از فلز بسیار رسانا مانند مس ساخته شدهاند و باتری را به سیستم الکتریکی متصل میکند. متأسفانه، گاهی اوقات خروج گازها یا مایعات خورنده میتوانند با پایانه ها تماس پیدا کرده و باعث خوردگی آنها شوند.
۳-شارژ ناقص باتری ماشین :اگر باتری وسیله نقلیه شما، به طور کامل شارژ نباشد، افزودن بیش از حد آب مقطر به آن میتواند باعث نشت مخلوط اسید به قسمت خارجی باتری شود. این اتفاق نیز میتواند باعث خوردگی شود.
۴-محل قرارگیری دریچهها: گاهی، باتریهای بدون تعمیر نیز دارای دریچههای کوچکی هستند که اجازه خروج گاز سولفوریک اضافی را میدهد. بسته به محل قرارگیری این دریچه ها، ممکن است اجازه دهند گاز خروجی به سر باتری برخورد کرده و به خوردگی منجر شود.
۵-شارژ بیش از حد باتری : شارژ بیش از حد باتری شما می تواند باعث گرم شدن آن شود. این گرمای اضافی باعث انبساط مایع داخل باتری شده و به مایع خورنده اجازه میدهد از سوراخهای تهویه وارد کابلهای باتری شود.
۶-به پایان رسیدن عمر مفید باتری ماشین: عمر مفید هر باتری نهایتا ۳ الی ۴ سال است. اگر عمر باتری به سالهای پایانی خودش نزدیک شود، به مرور زمان سولفاته شده و شوره میزند.
۷-کارکرد زیاد باتری: یکی دیگر از دلایل سولفاته شدن سر باتری خودرو کارکرد زیاد آن است. زمانی که باتری خودرو بیش از اندازه کار میکند، شروع به تولید اسید سولفوریک میکند. این اسید سولفوریک به مرور زمان رسوب و جرمهای سفید رنگی را به وجود میآورند و سولفاته شدن سر باتری خودرو را به دنبال دارد.
۸-وجود مخلوط آب و بخار آب: وجود آب و بخار آب سپس ترکیب آنها با یکدیگر سولفاته شدن سر باتری ماشین را به دنبال دارد. بنابراین باید دقت داشته باشید که پس از هر بار شستوشوی باتری ماشین، از خشک بودن محل اتصال باتری به کابلهای مثبت و منفی مطمئن شوید. برای جلوگیری از این اتفاق در باتری خودرو میتوانید از درپوشهای پلاستیکی مناسب سر باتری هم استفاده کنید و امکان سولفاته کردن آن را به حداقل برسانید.
۹-شارژ ناقص: همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، ناقص بودن شارژ باتری خودرو به مروز زمان به ایجاد جرم و رسوب و شوره شدن منجر میشود. این حالت عمر مفید باتری خودرو را بسیار کاهش میدهد و علاوهبر باتری، به دیگر قطعات خودرو نیز آسیبهای جدی وارد میکند.
عوارض سولفاته شدن سر باتری
یکی از عوامل موثر در خرابی زود هنگام باتری خودرو سولفاته شدن سر باتری ها است. سولفاته شدن می تواند تا ۵۰ درصد در کاهش عمر باتری ماشین موثر باشد.
سولفاته شدن سر باتری گاه منجر به آتش گرفتن باتری خواهد شد. اختلال در عملکرد سیستم برق خودرو از دیگر مشکلاتی است که سولفاته شدن سر باتری ها باعث آن می شود.
رسوبات و مواد زائد تشکیل شده روی قطب ها اجازه برقراری اتصال اتصالات صحیح را نمی دهند، شارژ باتری به خوبی انجام نمی شود، کابل ها فشار زیادی را متحمل شده و در نتیجه دچار سوختگی و خوردگی می شوند.
این سولفاته شدن واکنشی است که بین بخار و آب ایجاد می شود و وقتی در باطری به وجود بیاید، قطعاً مانع از رسیدن برق تولید شده از باطری به قسمت های مختلف میشود. وقتی سولفاته ایجاد شود، باطری ضعیف می گردد. این سولفاته ها را باید از بین برد. چون حتی بدون نصب باطری ماشین باز هم ممکن است در زمان انبارداری ایجاد شده و مستقیماً راندمان را برای باطری کاهش دهند. تمامی این اتفاقات باعث سوختگی و اتش سوزی است. پس حتما از سولفاته شدن باتری خودرو خود جلوگیری نمایید.
پیشگیری از سولفاته شدن سر باتری
زمانی که سولفاته ها ایجاد می شوند، به دلیل فشاری که سیم های حامل جریان وارد می شود، قسمت هایی سوخته و حتی ممکن است ذوب شدگی اتفاق بیفتد. حتی در مواردی هم آتش گرفتن اتفاق می افتد. پس باید این موضوع را در مورد انواع باطری ها در نظر بگیرید. و حتماً از آن پیشگیری نمایید.
برای مبارزه با سولفاته ها اولاً باید بتوانید، سر باتری را شستشوی کامل بدهید و ثانیاً باید پس از شستن خشک نمایید.
از طرفی برای پیشگیری از این سولفاته های مخرب سرباتری را می توان با پوشش لاستیکی پوشش داد و از سوی دیگر اگر جو هوایی و اقیلمی مناسب نیست با گریس های نسوز می توان این پوشش را ایجاد کرد.
چطور از سولفاته شدن جلوگیری کنیم؟
۱- استفاده از درپوش سر باتری
۲- خشک نگه داشتن باتری و سر باتری
۳- استفاده از گریس در محل اتصال باتری با کابل
۴- بررسی وضعیت دینام و سیستم شارژ باتری ماشین
۵- خرید باتریهای باکیفیت
نحوه برطرف کردن شوره باتری خودرو
۱- ابتدا همه اتصالات باتری خودرو را از آن جدا کنید. اول قطب منفی را بازکنید و سپس قطب مثبت.
۲- دقت داشته باشید که هیچ نوع شی فلزی با بدنه باتری برخورد نداشته باشد.
۳- هنگام تمیز کردن هر قطب سر باتری، از وجود درپوش روی قطب دیگر آن مطمئن شوید
۴- برای تمیز کردن رسوبات سولفاته از محلول آب و جوش شیرین استفاده کنید.
۵- از نوشابه هم برای نرم کردن وشستن سولفات باتری میتوانید استفاده کنید. در صورت استفاده از نوشابه باتری را بیرون از کاپوت بشویید و پس از اتمام باتری را خشک کنید.
۵- به کمک یک مسواک یا فرچه فلزی، شروع به سابیدن سولفاته و شورهها کنید.
۶- پس از پاک کردن شورهها، سر باتری تمیز را به روغن گریس آغشته کنید. زیرا این کار تا حد زیادی از سولفاته شدن سر باتری جلوگیری میکند.
۷- مراقب باشید که طی عملیات شستوشو، به هیچ عنوان آب وارد باتری ماشین نشود.
۸- مجددا اتصالات باتری را برقرار کنید. اول قطب مثبت بعد قطب منفی باتری را ببندید.