سنسور اکسیژن نوعی دستگاه الکترونیکی است که برای اندازهگیری تناسب اکسیژن در یک مایع یا گاز استفاده میشود و به عبارت سادهتر مقدار اکسیژن موجود در گازهای خروجی از موتور را اندازهگیری میکند. در واقع اطلاعات لحظهای در مورد اکسیژن سوختهنشده در اگزوز را به کامپیوتر ماشین ارسال میکند تا نسبت درست هوا به سوخت برای موتور ماشین تعیین شود و عملکرد مناسب موتور ماشین را تضمین میکند.
علاوهبراین، این سنسور آلایندههای خودروی شما را کنترل میکند و در صورت افزایش مقدار آلایندگی خودرو به شما هشدار میدهد. در صورت خرابی، نمایشگر خودرو نمیتواند نسبت درست هوا به سوخت را نشان دهد و میتواند موجب مصرف سوخت بیشتر، افزایش آلایندگی و آسیب به سایر قطعات مثل گرمشدن بیشازحد مبدل کاتالیزوری شود. درنتیجه، اگر یک یا چند سنسور اکسیژن شما در حین بازرسی آلایندگی خودرو معیوب باشد، به احتمال زیاد از بازرسی عبور نخواهید کرد. تعویض بهموقع میتواند تا ۴۰ درصد در مصرف اقتصادی سوخت نقش داشته باشد. بنابراین اگر خودروی شما سوخت زیادی مصرف میکند یا در تست آلایندگی رد میشود حتما سنسور اکسیژن آن را بررسی کنید. در ادامه این مطلب مجله یدک مال را دنبال کنید
ساختار سنسور اکسیژن
انواع سنسور اکسیژن
این دو نوع عبارتند از :
اولین دسته بندی سنسور اکسیژن، تک سیم است که در خودروهایی مانند پراید بیشتر بکار رفته و فاقد گرمکن میباشد.
نوع دوم این قطعه دارای چهار سیم است که به یک سوکت منتهی میشود و بر خلاف نوع تک سیم دارای گرمکن میباشد. سنسور اکسیژن چهار سیم دو دسته بندی دیگری از قبیل پایه کوتاه و پایه بلند را در خود جای داده است. نوع سوکت های بکار رفته در این دو نوع چهار سیم متفاوت میباشد.
وظیفه سنسور اکسیژن
قطعه ای تعبیه شده در سیستم خودروست که میزان اکسیژن موجود در گاز یا سوخت را کنترل میکند و میزان اکسیژن در فرایند احتراق مورتور را بررسی میکند.
فواید سنسور اکسیژن
- کاهش مصرف سوخت
- کاهش آلایندگی ها
- احتراق درست و دقیق
علائم خرابی سنسور اکسیژن
۱_ روشن شدن چراغ چک
یکی از ساده ترین روشها برای آگاهی از خرابی ، روشن شدن چراغ چک آن خواهد بود. اگر سنسور اکسیژن معیوب باشد یا نارسایی در آن وجود داشته باشد، چراغ چک موتور، روشن میشود. بهمحض روشن شدن این چراغ، خودروی خود را نزد مکانیک مجرب ببرید.
این چراغ میتواند بنابر دلایل مختلفی روشن شود، بنابراین مهم است که توسط یک متخصص که میتواند بهدرستی علت دقیق آن را تشخیص دهد، بررسی شود. اگر وسیله نقلیهای دارید که مسافت طولانی را پیموده است، احتمالاً این قطعه نیاز به تعویض دارد.(البته تمام خودروها این چراغ هشدار را در چراغهای پشت آمپر خود نداشته و نمیتوانید از این روش برای پی بردن به سلامت یا معیوب بودن قطعه استفاده نمایید.
۲_بوی نامطبوع سوخت از اگزوز
علامت بعدی خرابی نیاز به کمی دقت و مشامی تیز دارد. در صورتی که احساس کردید بوی دود خارج شده از اگزوز متفاوت بوده و چیزی شبیه به سوختن بنزین خام از آن استشمام میشود، باید نسبت به خرابی این قطعه شک کنید. و همینطور خروج دود سیاه از اگزوز خودرو
۳_افزایش مصرف سوخت
زمانی که مشکلی داشته باشد، متوجه افزایش سوخت غیرمتعارف خواهید شد. (باز این مورد نیز صد در صد قابل اتکا نیست. زیرا برخی اوقات تغییر در نحوه رانندگی شما میتواند علت بالا رفتن میزان مصرف باشد. )
۴_بالا رفتن میزان آلایندگی
آلایندگیها نقش بسیار پر رنگی در آلودگی هوا دارند و میتوانند آسیب جبران ناپذیری به محیط زیست وارد کنند. میزان آلایندگی خودرو یکی از نکاتی است که در معاینه فنی به آن توجه میشود. خراب بودن این قطعه تولید آلایندهها را افزایش میدهد به همین دلیل بسیار مهم است که نقش آن جدی تلقی شود.
۵_هشدار خرابی مدار گرمایشی ماشین
مشاهده این هشدار یکی دیگر از علائم خرابی یا عملکرد بد این قطعه است.
چرا سنسور اکسیژن خراب می شود ؟
۱_سوخت با کیفیت پایین
از آن جایی که این قطعه نسبت مستقیم با سوخت دارد، طبیعی ست که پایین بودن کیفیت سوخت ورودی به خودرو، بر طول عمر آن تاثیر مستقیم داشته باشد. سوختهای دارای اکتان پایین، از طول عمر سنسور اکسیژن میکاهند. (استفاده از بنزین سوپر میتواند بسیار کمک کننده باشد.)
۲_معیوب بودن شمعها
معیوب بودن شمع ها نیز علت دیگری ست که به خرابی این قطعه منجر میگردد. شمعهای مشکلدار، احتراق ناقص به همراه داشته و احتراق ناقص و دودهای ناشی از آن، علمکرد آن را مختل میسازد.
۳_هر گونه ضربه
ضربههای احتمالی، مانند ضربههایی که در تصادفات ایجاد میگردد، به راحتی میتوانند موجب خرابی گردد. زیرا این قطعه ، ماهیت الکتریکی داشته و در مقابل ضربات به هیچ وجه ایمن شده نیست.
اگر سنسور اکسیژن خراب شود چه می شود ؟
خرابی سنسور ااکسیژن موجب بوجود امدن اختلالاتی ،از جمله موارد زیر می شود :
- افزایش مصرف سوخت
- افزایش میزان آلایندگی خودرو
- احتراق های ناقص
- کاهش راندمان موتور
روش تست سنسور اکسیژن
برای تست سلامتی این قطعه نیاز است تا به تعمیرکار مجرب و مختصص در این زمینه مراجعه کنید. با مراجعه به مرکز مورد نظر، دستگاه دیاگ یا ولت سنج دیجیتالی که شامل یک اسکنر و رابط بوده و از یک پِراب اکسیژن در کنار ولت سنج استفاده میشود و مستقیما سنسور اکسیژن را مورد بررسی و آزمایش قرار میدهد.
بعد از آن، تمامی سیم هایی که سنسور را احاطه کرده اند مورد بررسی دقیق قرار میگیرند. در این حالت باید موتور را روشن کرده و به مدت ۲۰ دقیقه آن را گرم کنید. بعد از ۲۰ دقیقه موتور باید خاموش شده و مورد بررسی قرار گیرد. نحوه تشخیص ایراد به این صورت است که از بخش پارامتر ها وارد قیمت کنترل شده و ولتاژ های ارسال شده توسط سنسور به ECU باید به طور متناوب چک شود.
در صورت تشخیص وجود ایرادی در این قطعه ، خودرو در محل ثابتی قرار گرفته و با استفاده از جک بالا میرود و با دقت اقدام به بررسی اتصالات سنسور و از بین بردن ایرادات به وجود آمده میکنند.
روش دیگری که میتوان برای تست از آن استفاده نمود بررسی با اهمتر است. در این روش، میزان ولتاژ سنسور اکسیژن باید بین ۱٫۰ تا ۹٫۰ ولت دائم در حال تغییر باشد. هر چه این میزان رقم بالاتر باشد، میزان مخلوط هوا و سوخت غلیظ تر است.
حال باید به سراغ بخش خطا رفته و آنها را چک کرد. اگر خطا ها به صورت لحظه ای ثبت شده باشد، پاک میشوند، اگر خطا ها به صورت دائمی ثبت شده باشند، بعد از اطمینان از تمیزی و سالم بودن سوکت قطعه، و بعد از آن اقدام به پاک کردن خطاها میشویم. اگر خطا ها پاک شوند، باید خودرو را روشن کرده و دوباره چک شوند. اگر خطاها همچنان وجود داشته باشند، باید قطعه تعویض شود.
محل قرار گیری سنسور اکسیژن
سنسور اکسیژن پایین به منظور اندازه گیری گاز های خروجی در بخش خروجی اگزوز نصب میشود. و سنسور بالا نیز در بخش منیفولد خروجی هوا نصب شده اما در مواقعی هم پیش میآید که این سنسور بر روی لوله های رابط و کاتالیست تعبیه شود
تفاوت سنسور اکسیژن بالا و پایین
منظور از سنسور اکسیژن بالا و پایین، سنسور هایی است که قبل و بعد از کاتالیزور قرار میگیرند. “تفاوت سنسور اکسیژن بالا و پایین” در اندازه گیری نوع عناصر آنهاست
تمیز کردن سنسور اکسیژن
متداول ترین شوینده ها برای تمیز کردن این قطعه حلال هایی هستند که بقایای رسوب شده روی آن را بدون آسیب رساندن به چیزی از بین می برند. این نکته را در نظر داشته باشید که هرگز نباید از حلال های غیر مناسب برای خودرو استفاده شود زیرا ساختار شیمیایی هر محصول با یکدیگر تفاوت دارد، فقط و فقط از شوینده و حلال مخصوص خودرو، تمیز کاری با آب داغ ، تمیز کاری با بنزین و اسپری مخصوص مواردی هستند که برای تمیز کردن و پاک کردن رسوبات سنسور استفاده می کنند
اگر سنسور اکسیژن نباشد چی می شود ؟
اگر سنسور اکسیژن نباشد خودور شما در تست های معاینه فنی رد شده و نمیتوانید برای ماشین خود معاینه فنی دریافت کنید.
اهمیت وجود سنسور اکسیژن بسیار بالاست تا جایی که بسیاری از خودرو های مدرن و امروزی دارای دو سنسور اکسیژن هستند که یکی قبل و دیگری بعد از کاتالیزور قرار میگیرد. خودرو های ۶ یا ۸ سیلندر نیز از ۴ سنسور اکسیژن در سیستمی به نام OBD II پشتیبانی میکنند. در واقع، دو سنسور اضافه بر روی بلوک های سیلندر نصب میشود و میزان اکسیژن را دقیق تر مورد بررسی قرار میدهد. در نتیجه، کاهش بیشتر آلایندگی خودرو را نیز در پیش دارد.
زمان تعویض سنسور اکسیژن
مقدار مسافت توصیه شده برای تعویض چیزی حدود ۴۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰ کیلومتر محاسبه شده و خودروهایی که دارای دو سنسور بالا و پایین هستند، میزان مسافت ۱۶۰۰۰۰ کیلومتر برای تعویض آنها در نظر گرفته شده است
با مراجعه به سایت یدک مال و شناخت خود در زمینه اطلاعات خودرو به فروشگاه یدک مال مراجعه نمایید
سنسور اکسیژن قطعهای کوچک و الکترونیکی است که در برخی از خودروها روی ابتدای مسیر لوله اگزور و در برخی دیگر بر منیفولد دود و یا جایی دیگر بسته میشود. لازم به ذکر است که برخی از خودروها دارای یک سنسور اکسیژن بوده و برخی تعداد بیشتری از این سنسور دارند
- روشن شدن چراغ چک خودرو
- استشمام بوی بد از اگزوز یا خام سوزی ماشین
- افزایش مصرف سوخت
- بالا رفتن میزان الایندگی
- هشدار خرابی مدار گرمایشی ماشین
مقدار مسافت توصیه شده برای تعویض، چیزی حدود ۴۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰ کیلومتر محاسبه شده و خودروهایی که دارای دو سنسور بالا و پایین هستند، میزان مسافت ۱۶۰۰۰۰ کیلومتر برای تعویض آنها در نظر گرفته شده است