ماهک دنده یکی از قطعات گیربکس خودروست که وظیفه انتقال نیرو از موتور به لاستیک خودرو را بر عهده دارد ماهک دنده که به اسم خرچنگی لیور دنده هم شناخته میشه، یک اهرم هلالی شکله که روی میل ماهک قرار می‌گیره و حرکت خطی داره؛ به طوری که با حرکت ماهک، کشویی تعویض دنده هم حرکت می‌کنه و به این ترتیب دنده مورد نظر درگیر و انتخاب میشه.
مدل های مختلف حرکت میل ماهک دنده
۱- فرایند دستی ماهک دنده : اً ماهک دنده توسط راننده تعویض می شود. در یک خودرویی که دارای چهار دنده است، مانند پیکان، ۳ عدد ماهک دنده وجود دارد. اولین ماهک دنده، کشویی دنده یک و دنده دو را جا به جا می کند. دنده سه و دنده چهار به وسیله دومین ماهک جابجا می شوند. برای جا به جا کردن دنده عقب نیز از سومین ماهک دنده استفاده می شود. در ماشین هایی که تعداد دنده های بیشتری دارند هم ساختار کلی همین است و تنها جزئیات متفاوت است.
۲- فرایند الکتریکی ماهک دنده : این روش تعویض دنده کاملاً الکترومغناطیسی می باشد در این حالت جعبه دنده های خودرو یکسری مگنت هستند که دارای هسته آهنی می باشند. این مگنت ها با ماهک دنده ارتباط دارند. در این حالت تعویض دنده مستقیماً توسط راننده صورت نمی پذیرد بلکه یک شستی که حکم یک سوئیچ را دارد این کار را انجام می دهد. با مسدود شدن سیم پیچ مورد نظر به وسیله شستی دنده عوض می شود. در واقع هر موقع که شستی مدار یکی از این سیم پیچ ها را ببندد، آن سیم پیچ انرژی می‌گیرد و هسته آهنی مرتبط با ماهک دنده به وضعیت مورد نظر میرود.
علائم خرابی ماهک دنده
۱- سفت شدن دنده
۲- خلاص شدن دنده
۳- شکستن ماهک دنده
۴ – خوب جا نرفتن دنده
۵ -گیر کردن دنده
۶- حرکت غیر عادی دسته دنده
خرابی ماهک دنده چه مشکلاتی ایجاد می‌کنه؟
یکی از مشکلات مهمی که خراب شدن ماهک گیربکس به وجود میاره اینه که از جا خوردن دنده جلوگیری می‌کنه و نمیذاره به خوبی دنده جا بخوره. همچنین باعث میشه تا ماشین هم صدا های بلند و عجیبی بده و جایی در مواقعی باعث نشتی روغن و اسکازین از گیربکس میشه و صدای وز وزی هم به دنبالش به گوش میرسه.
ماهک دنده چگونه تعویض می شود؟
جهت عوض کردن ماهک دنده به یک سری تجهیزات مانند آچار۱۰ و آچار ۱۳، پیچ گوشتی دوسو و همچنین انبر قفلی نیازمند هستیم. مراحل عوض کردن ماهک دنده در زیر آمده است:
در مرحله اول بست باتری خودرو را باز می کنیم. در مرحله بعدی بست دور باتری خودرو را باز می کنیم. در مرحله سوم سینی باتری را در می آوریم. در مرحله چهارم خرطومی هواکش را باز می کنیم.
مرحله پنجم توسط آچار ۱۳ و ۱۶ انجام می شود تا سر میل ماهک را به بالا فشار دهیم و میل ماهک به بیرون بپرد. در پایان میل ماهک جدید در جای خود قرار می گیرد.
سلام.ماشینم آردی انژکتور مدل ۸۲هستش.داشتم با دنده چهار توی جاده میرفتم که انداختم دنده پنج.ماشین توی دنده پنج گیر کرد که هر دنده ایی مینداختم ولی ماشین از دنده بیرون نمیاد.لیور دنده رو میتونستم جای دنده ها خیلی روان ببرم.ولی ماشین دنده پنج بود.دو سه بار هم که محکم لیور رو فشار دادم تونستم خلاص کنم ولی دوباره پنج انداختم که بتونم به مقصد برسم.ممنون میشم راهنمایی کنید
اگر اهرم تعویض دنده (لیور)، اصطلاحا جا نمی‌رود یا به سختی جا میرود، علت های مختلفی می تونه داشته باشه که چند موردش خدمتتون عنوان شده، ولی به هر حال نیاز هست حتما به متخصص مراجعه کنید تا علت مشخص بشه، به صورت کتبی یا شفاهی نمیشه راهنمایی کرد:
۱- احتمالا میل رابط دنده، خمیده شده است و باید آنرا تعویض کنید.
۲- احتمالا گریس اهرم دنده تمام شده است و باید آنرا مجددا گریس‌کاری کنید.
۳- احتمالا واسکازین گیربکس کم شده است و باید مجددا واسکازین به آن اضافه کنید. اما اگر واسکازین کم نشده، ممکن است کیفیت واسکازین استفاده شده، نامناسب بوده باشد که در اینصورت باید آنرا تعویض کنید و از واسکازین مرغوب‌تری استفاده کنید.
۴- احتمالا ماهک یا میل ماهک، ساییدگی یا لقی دارند که باید آنها را تعویض کنید.
۵- احتمالا دنده برنجی، ساییده شده است و باید آنرا تعویض کنید.
۶- احتمالا قسمت مخروطی دنده، ساییده شده است و باید آنرا تعویض کنید.
۷- احتمالا دنده برنجی و دنده، خوب درگیر نمی‌شوند که باید آنها را تعویض کنید.
۸- احتمالا دنده‌ها، بیش از حد بازی طولی دارند که باید آنرا مجدد تنظیم کنید. اگر مشکل برطرف نشد، باید آنها را تعویض کنید.
۹- احتمالا بلبرینگ‌های گیربکس، ساییده شده‌اند که باید آنها را تعویض کنید.
۱۰- احتمالا فنر خار موشکی، فرسوده شده است که باید آنرا تعویض کنید.
۱۱- احتمالا شافت ورودی، لق شده است یا صفحه راهنمای تعویض دنده، تنظیم نیست که در این حالت، با تنظیم دوباره، مشکل برطرف می‌شود.