سنسور ضربه یا ناک سنسور قطعه ای است که در پر لرزش ترین قسمت موتور نصب شده است . این حسگر که به سنسور ناک نیز معروف است وظیفه تشخیص صدای ناک موتور را دارد و زمانی که در موتور ضربه ایجاد می شود به واحد کنترل موتور خودرو (ECU) خبر می دهد تا زمان بازنگری را بررسی کند. در واقع با این کار جلوی مشکلات احتمالی را می گیرد .
گاهی اوقات به دلیل احتراق زود هنگام یا خودسوزی مخلوط سوخت و هوا ، ضرباتی در خودرو ایجاد میشود . ادامه داشتن این ضربات می‌تواند آسیب‌ها و صدمات زیادی را برای ماشین شما به همراه داشته باشد . به همین دلیل سنسور ضربه یا ناک سنسور در اطراف بدنه تعبیه می‌گردد. این قطعه ضربات را به واحد کامپیوتر مرکزی انتقال داده تا اقدامات لازم انجام شود . سنسور ناک یا ضربه جزو مهمی از عملکرد داخلی خودروی شما میباشد . در حقیقت این سنسور می‌تواند پیش اشتعال یا اشتعال ناقص را در خودرو تشخیص دهد .
سنسور ضربه یا ناک موتور چیست؟
این قطعه تمامی لرزش های موتور خودرو را اندازه گیری کرده و برای کامپیوتر خودرو ارسال می کند . اگر مقدار محاسبه شده طبیعی باشد و با استانداردهای ECU مطابقت داشته باشد، کامپیوتر از خود عکس العملی نشان نخواهد داد، اما اگر مقدار اندازه گیری شده با مقدار استاندارد مطابقت نداشته باشد، ECU سریعا چراغ چک خودرو را روشن کرده و مقدار پاشش سوخت را کم کرده و نسبت سوخت به هوا را اصطلاحا غنی تر می کند.
برای دوری از این مشکل ECU مقدار پاشش سوخت را از طریق انژکتورها کم کرده تا از این لرزش ها جلوگیری کند و میزان لرزش خودرو را به حداقل برساند.
اجزای تشکیل دهنده ناک سنسور
سنسور ضربه نیز مانند سنسورهای درون خودرو، از تعدادی قطعات به هم پیوسته ساخته میشود . این قطعات شامل موارد زیر میباشند :
- ترمینال های سنسور
- بدنه
- پیچ اتصال سنسور به بلوک سیلندر
- مهره داخلی
- واشر
- جرم نوسان کننده
- عضو پیزو الکتریک سرامیکی
- فلانچ داخلی
علت ایجاد ناک یا ضربه در موتور
بررسی عملکرد سنسور ضربه خودرو
مکانیزم عملکرد سنسور ضربه بر اساس یک مقاومت متغیر (پیزوالکتریک) میباشد . در داخل این سنسور ، یک صفحه ارتعاش کننده و یک پیزوالکتریک قرار دارد که در اثر ضربه، تغییر مقاومت می‌دهد. زمانی که فرکانس ارتعاشات موتور از ۱۲ یا ۱۶ کیلوهرتز عبور کند، ولتاژ خروجی این سنسور افزایش خواهد یافت و به واحد کنترل الکترونیکی (ECU) ارسال میشود.
در این مرحله ، اجازه ورود و اختلاط هوا و سوخت به اندازه کافی داده میشود تا احتراق در زمان مناسب صورت گیرد. گرمای بالای موتور یا جرقه‌زنی خارج از تایمینگ شمع‌ها می‌تواند قبل از رسیدن پیستون به بالاترین وضعیت در سیلندر، یک احتراق ناخواسته ایجاد کند. این احتراق کنترل نشده در موتور، در واقع همان ضربات موتور میباشند .
برای جلوگیری از این ارتعاشات و احتراق‌های زودرس، سنسور ضربه وظیفه تشخیص ضربات و ارتعاشات ناشی از پیش‌احتراق را خواهد داشت . سنسور ناک سپس یک سیگنال به کامپیوتر خودرو ارسال می‌کند تا جرقه زنی شمع‌ها برای جلوگیری از پیش احتراق، با تاخیر مواجه شود.
علت خرابی سنسور ناک چیست؟
همیشه زمانی که مشکلی برای خودرو ایجاد می شود دلایلی وجود دارد که اگر از قبل بررسی می شدند، ماشین کمتر دچار آسیب می شد. این دلایل می تواند شامل موارد زیر باشد :
- از بین رفتن بدنه ناک سنسور
- بریده شدن سیم های داخلی سنسور ضربه
- اتصال کوتاه داخلی
- ضربه مکانیکی به سنسور ناک
- نصب سنسور در جای غلط
از کجا متوجه شویم که سنسور ضربه ماشین خراب است؟
اگر بخواهید سنسور ضربه خودروی خود را بررسی کنید باید قسمت بلوک موتور را پیدا کنید، سنسور ناک معمولا مستقیما به قسمت بیرونی جعبۀ موتور متصل شده است، اما در بعضی موارد، در زیر منیفولد هوا و بین سیلندر دو و سه قرار می‌گیرد.
همچنین برای این که متوجه شوید سنسور ناک یا ضربه خودرو به درستی کار می کند یا نه میتوانید نشانه های زیر را بررسی کنید :
شنیدن کوبش موتور : اولین علامت وجود اشکال در عملکرد سنسور ضربه این است که از موتور خودرو شما صدای کوبش شنیده خواهد شد . در صورت بروز این اتفاق قطعا ناک سنسور دچار مشکل شده است چون اگر عملکرد درستی داشته باشد نباید اجازه بدهد در موتور ضربه ایجاد شود.
عملکرد موتور درست نمی باشد : در صورتی که در زمان های افزایش سرعت احساس کردید ماشین همانند قبل شتاب نمی گیرد و به عبارتی جون ندارد، باید وضعیت سنسور ناک را بررسی کنید.
شتاب خودرو کم شده است : در صورتی که سنسور ضربه ماشین خراب شده باشد در سرعت و شتاب ماشین نیز اختلال ایجاد می شود . همچنین این موضوع باعث می شود مصرف سوخت خودرو افزایش پیدا کرده و در نتیجه هزینه های ماشین افزایش پیدا می کند. بنابراین هر زمان احساس کردید که ماشین شما کند شده و همانند قبل عمل نمی کند باید به پیش یک مکانیک مراجعه کنید.
روشن شدن چراغ چک ماشین : بهتر است با روشن شدن چراغ چک به یک فرد متخصص مراجعه کرده و مواردی که منجر به هشدار چراغ چک می شود را بررسی کنید. این موارد می تواند علاوه بر خرابی ناک سنسور، شامل خرابی سنسور اکسیژن، خرابی وایر و غیره نیز باشد.
بالا رفتن دمای آب : از دیگر نشانه‌های خرابی سنسور ناک، بالارفتن دما است . در صورت مصرف زیاد سوخت، سیستم خنک کننده خودرو توانایی خنثی سازی این حجم از گرما را نداشته و در نتیجه دمای آب افزایش پیدا می‌کند.
نتیجه گیری
در یک نگاه کلی می‌توان این سنسور را یکی از مهم‌ترین سنسورهای هر خودرو دانست ؛ چراکه سنسور ضربه می‌تواند صحت عملکرد موتور خودرو و تمامی لرزش‌های آن را به کامپیوتر خودرو گزارش دهد ؛ بنابراین، سرویس به‌موقع، تعمیر یا تعویض این سنسور می‌تواند کمک فراوانی به درست عمل کردن موتور کند .
