وایر شمع قطعه‌ای است که وظیفه انتقال برق از کوئل یا دلکو به شمع را بر عهده دارد. بنابراین شمع بدون سلامت وایر قادر به انجام وظیفه خود نخواهد بود. لازم به ذکر است که وایر در بین قطعات خودروهای تقریبا قدیمی‌تر قرار دارد و امروزه خودروسازان با حذف کامل آن عمل انتقال برق را مستقیما از کوئل صورت می‌دهند. در این نوع طراحی کوئل بدون واسطه روی شمع قرار می‌گیرد تا از افت ولتاژ و هدررفت انرژی پیشگیری شود. همچنین کوئل نیز از قطعاتی است که دربین خودروهایی جدید دیده می‌شود. در گذشته دلکو وظیفه تامین برق لازم برای عمل جرقه‌زنی را برعهده داشت. در واقع تامین کننده اصلی برق مورد نیاز شمع، باطری است اما دلکو و کوئل ولتاژ این برق را افزایش داده و به میزان مورد نیاز شمع می‌رساند.
در ادامه این نوشتار سایت یدک مال را دنبال کنید.
اجزای وایر شمع
وایر شمع اتومبیل در عین سادگی از اجزای مختلفی تشکیل شده است که شامل موارد زیر می شود:
۱- انتقال دهنده مرکزی ۲-یک و یا چندین لایه عایق ۳-یک پوشش بیرونی ۴-یک شمع یا سیم پیچ اتصال به شمع ۵-یک پایانه توزیع کننده
هسته اصلی هر وایر شمع یک سیم رسانا است که بخشی از مدار بین سیم پیچ احتراق و شمع خودرو را تشکیل می‌دهد. وایرها دارای دو سو هستند که هر یک از آنها وظیفه مشخصی را بر عهده دارند. هر انتهای وایر شمع دارای یک نقطه اتصال (کانکتور) است. کانکتورهای انتهای شمع معمولا به کانکتورهایی که به قسمت بیرونی ترمینال الکترود مرکزی شمع چسبیده‌اند، فشار وارد می‌کنند. در سمت توزیع کننده، کانکتورهای سر سیم معمولا در داخل گیرنده‌های هر بخش می‌لغزند. هر یک از این کانکتورهای سرسیم، هم در انتهای شمع و هم در انتهای توزیع کننده، دارای یک محافظ سیلیکونی یا لاستیکی هستند.
وظیفه وایر شمع
وایر شمع وظیفه مهم انتقال برق خروجی از سیستم جرقه زنی به شمع های موتور را دارد. در سیستم های جرقه زنی مدرن ، وایر شمع هم به طور کلی حذف شده است و کوئل به صورت مستقیم روی شمع قرار گرفته است که این طرح از افت ولتاژ جلوگیری میکند.
جنس و ساختار وایر شمع
وایر شمع ها معمولا از جنسی مقاوم و با دوام ساخته می شوند. چون قطعات محرکی نیستند از بین نمی روند. اگر در نگهداری و بازدید دوره ای از آنها دقت کافی را داشته باشیم، کمتر نیاز به تعویض تعمیر می شوند. اگر موتور خودرو خوب کار نکرد یا روشن نشد و شک کردید ممکن است مشکل از وایر شمع خودرو است و بررسی آن کار ساده ای است. به‌منظور جلوگیری از ورود رطوبت موجود در موتور به وایر در هر دو سمت کابل درپوش‌هایی پلاستیکی قرار داده می‌شود، تا جریان برق بدون هیچ مشکلی انتقال یابد. کابل وایر با دو سَر ساده از جنس پلاستیک به شمع و کوئل متصل می‌شود.سَری که به شمع متصل می‌شود، در مقایسه با دیگر سر ساده که به کوئل وصل شده، عایق‌بندی بیشتر و البته کیفیت بهترین دارد، چراکه کارایی آن نیز مهم‌تر است. جنس اصلی این درپوش پلاستیکی «پلاستیک ارتجاعی» است که مقاومت آن را دو چندان میکند
انواع وایر شمع
۱- وایر شمع‌های سیمی : رسانا در این وایرها از نوع مس یا فولاد است. در نتیجه در برابر خم‌شدگی مقاومت بیشتری دارند. اما به دلیل جنس رسانا، ایجاد نویز و پارازیت در انتقال برق بیشتر اتفاق می‌افتد. این پارازیت می‌تواند در عملکرد ECU ایجاد اختلال کند. ساختار آنها تنها شامل یک لایه عایق روی رسانا، بافت تقویت‌کننده و لایه سیلیکونی می‌شود. استفاده از این نوع وایر در خودروسازی منسوخ شده است.
۲-وایر شمع‌های ابریشمی : رسانا در این نوع از جنس لاتکس و سیلیکون است که قابلیت انتقال انرژی برق را دارند. درون این دو لایه که روی هم قرار دارند لایه کاهنده پارازیت قرار دارد که از رشته‌های به هم‌تنیده ابریشم است. این نوع وایر که در صنعت خودروسازی بیشترین مصرف را تا امروز داشته به دلیل مقاومت بالا، برق کافی با ولتاژ مناسب به شمع نمی‌رسانند و باعث کاهش بازده موتور و به دنبال آن افزایش مصرف سوخت می‌شود. این معضل با کارکرد بیشتر و جذب رطوبت بیشتر تشدید می‌شود. مزیت این وایرها عدم ایجاد پارازیت و نویز های اضافه است.
۳_ وایر شمع‌های بوبین‌دار: این نوع که در حال حاضر پرمصرف‌ترین و بهترین نوع وایر است دارای رسانا از جنس نیکل یا کروم است. این رسانای سیمی بسیار نازک به صورت فنری به دور لایه‌ای از جنس بوبین یا فریت می‌پیچد با درصد ۵۰ دور در هر سانتیمتر. ترتیب لایه‌های کابل این نوع وایر به ترتیب، الیاف کاهنده پارازیت، فریت یا بوبین نویزگیر، لایه فنری نیکل یا کروم، لایه عایق سیلیکونی، بافت تقویت کننده و لایه سیلیکونی خارجی است. مقاومت پایین رسانای این کابل‌ها سرعت انتقال برق را به شمع افزایش داده و مشکل افت ولتاژ را ایجاد نمی‌کند. همینطور معضل جذب رطوبت را هم ندارد. علاوه‌بر اینکه نویزگیر های فعال آن اختلال در عملکرد ecu را کنترل می‌کنند.
زمان تعویض وایر شمع
در هر لحظه و به طور پیوسته ولتاژ بالایی به میزان ۴۰ تا ۶۰ کیلو ولت ( هر کیلو ولت هزار ولت میباشد) برق از وایر شمع‌ها عبور میکند و همین امر باعث می شود تا وایر شمع ها به مرور زمان در برابر عبور جریان برق مقاوم شوند و در نهایت چنان مقاومت بالایی پیدا می‌کنند که ممکن است جلوی جریان برق را بگیرند. در نتیجه زمانی که مقاومت وایرها بالا می رود، میزان برقی که به شمع‌ها می‌رسد کاهش پیدا میکند و زمانی که میزان برق شمع ها کاهش پیدا کند، سوختن بنزین داخل سیلندرها نیز به صورت ناقص صورت می‌گیرد. برای همین این خاصیت وایر شمع‌ها باعث می‌شود هر چند وقت یکبار نیاز به تعویض داشته باشند تعویض به موقع وایر ها می تواند در کاهش مصرف سوخت خودرو، موثر باشد و همچنین می تواند شتاب و کارایی موتور خودرو را در بهترین حالت خود نگه دارد.
طول عمر وایر شمع
عمر مفید وایر شمع‌ها بسته به کارخانه تولیدی آن و نوع خودرو تعیین می‌شود. معیار تشخیص پایان عمر وایر کیلومتر کارکرد خودرو است که سازنده وایر آن را هنگام فروش مشخص میکند. به این ترتیب که کیلومتر عمر مفید آن را روی بسته درج میکند. این طول عمر بر اساس جنس‌های مختلف وایر تغییر کرده و کمتر یا بیشتر می‌شود و دو عامل در طراحی وایر شمع تایثر دارد :
۱. حرارتی که موتور به وایر منتقل میکند.
۲. میزان ولتاژ برقی که از وایر عبور می کند.
علائم خرابی وایر شمع
وایرشمع نیز مانند سایر قطعات اتومبیل یک قطعه مصرفی است که پس از مدتی دچار فرسودگی شده و عملکرد بهینه اولیه خود را از دست می‌دهد و باید تعویض شود. خراب شدن وایر شمع دارای برخی نشانه‌ها و علائمی است که در صورت مشاهده آنها باید سلامت این قطعه را چک کنید. رایج‌ترین نشانه‌های خرابی وایرشمع شامل موارد زیر است:
۱- بد کار کردن موتور ۲- سوخت ناقص و افزایش مصرف سوخت ۳- بالا رفتن دمای موتور ۴- لرزش و ریپ زدن موتور ۵- ذوب شدن سر شمع‌ها ۶- کاهش قدرت موتور ۷- افزایش تولید دود از اگزوز ماشین
عیب یابی وایر شمع خودرو
یکی از مشکلات شایع مربوط به نشت برق خودرو در قسمت وایر وجود دارد. بروز مشکل در وایر شمع خودرو بر روی کل پیشرانه آن تأثیر می‌گذارد. ممکن است شما نیز با مشاهده خرابی در یک وایر آن را با وایر کناری‌اش تعویض کنید. اما لازم است که عیب یابی وایر خودرو را به خوبی انجام دهید. در بخش اتصال وایر به شمع معمولاً مشکل برق دزدی وجود دارد. همچنین عدم انتقال جریان برق جریان نشتی در وایرها به علت خم کردن و شکستن وایر ها از قسمت وسط و ساختمان اصلی آنها است. پس باید وایر ها دارای میزان مقاومت مشخصی باشند. به طور متوسط هر متر وایر حدود ۱۶ تا ۱۸ کیلو مقاومت داخلی از خود نشان می‌دهند. شما می‌توانید میزان مقاومت وایر را با کمک اهم متر بسنجید و اگر انحراف از مقدار استاندارد در آن وجود داشته باشد، بهتر است برای خودرو یکی از انواع وایر شمع را تهیه کنید. در صورتی که وایر خودرو طولی حدود ۲۵ سانت داشته باشد، میزان مقاومت داخلی آن باید کمتر از ۵ کیلو اهم باشد.
تست وایر شمع
روش نصب وایر شمع
- قبل از وصل یا جداکردن وایر خودرو لطفا مطمئن شوید. که موتور خاموش بوده و سرد شده است.
- برای برداشتن وایر های موجود از بلند ترین وایر از گوشه سمت چپ شروع کنید.
- بادقت کلاهک شمع ودلکو راگرفته و سپس هنگام تعویض بآرامی آنها راجازده یا بیرون بکشید.
- اگرفقط کابل راگرفته و آنرا بیرون بکشید. احتمال دارد سیم داخلی کابل از کلاهک از پاره شود.
- بعد از اینکه کلاهک شمع و دلکو را جدا کردید بلندترین وایر نو را انتخاب کنید و سپس جا بزنید. وقتی کلاهک شمع را جا می زنید باید با شنیدن صدا یا احساس کنید که آیا وایر بدرستی جا افتاده است یا نه.
- سپس کلاهک دلکورا وصل کنید. مراقب باشید جای وایرها تغییرنکند چون ترتیب احتراق بهم می خورد.
وایر شمع قطعه‌ای است که وظیفه انتقال برق از کوئل یا دلکو به شمع را بر عهده دارد. بنابراین شمع بدون سلامت وایر قادر به انجام وظیفه خود نخواهد بود. لازم به ذکر است که وایر در بین قطعات خودروهای تقریبا قدیمی‌تر قرار دارد و امروزه خودروسازان با حذف کامل آن عمل انتقال برق را مستقیما از کوئل صورت می‌دهند.
وایر شمع تا ۱۰۰ هزار کیلومتر می‌تواند عمر کند، پس از آن باید تعویض شود. (تقریباً هر دو بار که شمع را تعویض می‌کنید). در برخی موارد، سیم‌ها باید به خاطر چکمه‌های لاستیکی آسیب‌دیده در انتهای آنها جایگزین شوند (چرا که امکان دارد اتصال خوب با شمع‌ها را فراهم نباشد).
۱. خام سوزی موتور در مصرف عادی
۲. لرزش موتور هنگامی که اقدام به خاموش کردن آن می‌کنید
۳. استارت نخوردن موتور
۴. افزایش مصرف سوخت
زیمنس
ساژم
ایساکو
آدمیرال
سانکو
بوجیکرد
والئو
پی ان ای
ریسینگ
