به نقل از “ یدک مال ” شاتون خودرو یکی از اجزای حیاتی موتور است که ارتباط بین میل‌لنگ و پیستون را برقرار می‌کند. سر کوچکتر شاتون به پیستون و سر بزرگتر آن به میل‌لنگ وصل می‌شود و از آنجایی که ضربات پیستون به شاتون و سپس به میل‌لنگ منتقل می‌شود، لذا شاتون باید استحکام و قدرت کافی در برابر این ضربات را داشته باشد و از همین‌رو شاتون‌ها از فولاد ساخته می‌شوند.
وظیفه شاتون خودرو
ماهیت خودرو با حرکت گره خورده است که این حرکت شامل دو نوع رفت و برگشتی و چرخشی است و این حرکت چرخشی یا دورانی چرخ‌ها است که به صورت ملموس دیده می‌شود. اما باید بدانید که حرکتی که در اثر احتراق در موتور به وجود می‌آید به صورت رفت و برگشتی است. درواقع در اثر انفجار در سیلندرها، پیستون به صورت رفت و برگشتی به حرکت در می‌آید. این حرکت رفت و برگشتی از طریق شاتون به لنگ‌های متحرک میل‌لنگ منتقل می‌شود و طراحی خاص میل‌لنگ، این حرکت رفت و برگشتی شاتون را تبدیل به حرکت دورانی می‌کند.
علائم خرابی شاتون خودرو
۱- صداهای غیرعادی موتور: شنیدن صداهای غیرعادی از موتور می‌تواند نشان از خرابی شاتون‌ها باشد. شایان ذکر است که چنانچه با بالا رفتن دور موتور، این صدا افزایش یابد؛ احتمال خراب بودن شاتون نیز افزایش می‌یابد.
۲- صدای تق‌تق: روانکاری قطعات متحرک در خودرو بسیار مهم است؛ چراکه در غیر این‌صورت اصطکاک بین قطعات افزایش یافته و خرابی‌های بعدی را در پی خواهد داشت. شاتون‌ها نیز یکی از این قطعات متحرک بوده و در صورت اختلال در روانکاری، صداهایی نظیر تق‌تق از موتور به گوش خواهد رسید.
۳- روغن‌ریزی: بیرون ریختن روغن موتور، می‌تواند یکی دیگر از نشانههای خرابی شاتون باشد.
۴- پرت شدن قطعات فلزی: در موارد بسیار محدود دیده شده‌است که با خرابی شاتون، برخی از قطعات فلزی به‌کار رفته در موتور به سمت بیرون پرت می‌شوند.
دلایل خرابی شاتون خودرو
۱- تصادفات شدید: وقوع تصادفات شدید می‌تواند باعث خرابی و شکستن شاتون‌ها شود. این تصادفات مخصوصا اگر از سمت جلو اتفاق بیفتند میزان خرابی‌ها را بیشتر می‌کنند.
۲- کیفیت پایین: کیفیت پایین شاتون‌ها یکی دیگر از عواملی است که منجر به خرابی یا شکستگی آن‌ها خواهد شد.
۳- تنظیم ناصحیح: چنانچه شاتون به‌درستی تنظیم نشود و اتصالات آن به میل‌لنگ و پیستون، با دقت کافی انجام نشده باشد؛ خرابی شاتون امری حتمی است.
۴-دنده معکوس در سرعت بالا: استفاده نادرست از دنده معکوس و به‌خصوص در سرعت‌های بالا علاوه بر آن‌که برای کلیت خودرو مناسب نیست، می‌تواند منجر به آسیب به شاتون نیز شود.
۵-ضربات شدید پیستون: چنانچه ضربات اعمالی از پیستون به شاتون بسیار فراتر از حد معمول باشد، امکان شکستگی شاتون وجود دارد. این ضربات شدید عمدتا ناشی احتراق غیرعادی یا زودرس در سیلندر است.
۶-اختلال در سیستم روانکاری: همانگونه که در بندهای قبلی ذکر شد؛ روانکاری قطعات متحرک در خودرو امری بسیار حیاتی است. چنانچه روانکاری شاتون مختل شود یا مناسب نباشد احتمال خرابی شاتون به شدت افزایش می‌یابد.
۷-خرابی یا شکستگی شاتون :،می‌تواند خسارات بسیار زیادی را به موتور وارد کند و در نتیجه هزینه‌های هنگفتی باید صرف تعمیر خودرو شود؛ لذا به شدت توصیه می‌شود عوامل و علائم خرابی شاتون را جدی گرفته و هر از گاهی به یک مکانیک ماهر مراجعه کنید.
