سنسور دمای آب (به انگلیسی Water temperature sensor) که با نام فشنگی آب خودرو نیز شناخته می‌شود قطعه‌ی کوچکی است که در مسیر مایع خنک‌کننده آب رادیاتور موتور قرار گرفته و وظیفه کنترل دمای آب در هر لحظه را برعهده دارد.
این قطعه مانند حس‌گری است که دمای آب ماشین را می‌سنجد و اطلاعات دمای مایع خنک‌کننده موتور را به ECU می‌فرستد. باتوجه به این اطلاعات، ECU دور فن را تعیین خواهد کرد. از طرفی ECU بر اساس میزان سردی و گرمی موتور، میزان پاشش سوخت توسط سوزن انژکتور را تعیین می‌کند. محل دقیق قرارگیری سنسور آب خودرو معمولاً روی محفظه ترموستات است.
محل قرارگیری سنسور دمای آب در اغلب خودروها در روی محفظه ترموستات است.
وظایف سنسور دمای آب
سنسور دمای آب یا سنسور دمای خنک کننده وظیفه دارد که دمای مایع خنک کننده را اندازه گیری کرده و به واحد کنترل الکترونیک ( ایسیو ) ارسال کند و ایسیو نیز از طریق اطلاعات این سنسور، زمان پاشش سوخت و آوانس جرقه ای را برای حالت های مختلف از جمله برای حالت ساسات و دماهای مختلف تنظیم می کند.
بنابراین یکی از سنسورهای تاثیر گذار در پاشش سوخت و جرقه ( آوانس و ریتارد ) و روشن شدن خودرو، سنسور دمای مایع خنک کننده ( سنسور دمای آب ) می باشد. اما وظیفه سنسور دمای آب، فقط محدود به مورد بالا نیست و از دیگر وظایف این قطعه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
۱- نشانگر آمپر آب در پشت آمپر
۲- تشخیص زمان راه اندازی فن های خنک کننده (دور کند، تند و خاموشی فن ها)
۳- اطلاع ECU از دمای آب برای اعلام حالت ساسات
۴- کنترل میزان حرارت موتور برای غلظت سوخت ترکیبی با هوا
۵- کنترل کمپرسور کولر در صورت بالا رفتن بیش از اندازه استاندارد دمای موتور
انواع سنسور دمای آب
۱- سنسور دمای آب نوع NTC یا Negative Temperature Coefficient : سنسور NTC یا ضریب دمای منفی به مفهوم مقاومت متغیر با ضریب حرارتی منفی است. داخل این نوع سنسور ۲ عدد سنسور مقاومتی قرار دارد که یکی از آن‌ها به پشت آمپر آب رفته و دیگری وظیفه ارسال سیگنال به ECU را برعهده دارد. در این نوع سنسور، با افزایش دما مقاومت آن کاهش پیدا کرده و با کاهش دما مقاومت آن افزایش پیدا می‌کند.
۲- سنسور دمای آب نوع PTC یا Positive Temperature Coefficie : سنسور PTC یا ضریب دمایی مثبت، یکی دیگر از انواع سنسور دمای آب و به مفهوم مقاومت متغیر با ضریب حرارتی مثبت است. این سنسور عملکردی مشابه سنسور NTC دارد با این تفاوت که در آن با افزایش دما، مقاومت آن افزایش یافته و با کاهش دما نیز مقاومت آن کاهش پیدا می‌کند.
تعداد سنسورهای دمای آب در خودروهای مختلف با یکدیگر متفاوت است اما اکثر خودروها دارای ۳ عدد سنسور یا حسگر دمای آب هستند که با رنگ‌های مختلف قابل تفکیک خواهند بود.
رنگ سبز: وظیفه ارسال اطلاعات به ECU را جهت اطلاع از دمای آب و تنظیم پاشش سوخت برعهده دارد.
رنگ آبی: به منظور نمایش پشت آمپر استفاده می‌شود.
رنگ قهوه‌ای: وظیفه صدور دستور راه‌اندازی فن و کنترل یونیت فن را برعهده دارد.
علائم خرابی سنسور دمای آب
۱- زمانی‌که موتور بیش از حد گرم است، فن روشن نمی‌شود.
۲- زمانی‌که موتور سرد است، فن روشن می‌شود.
۳- در استارت سرد، موتور بد کار می‌کند.
۴- حالت ساسات در استارت سرد ایجاد نمی‌شود.
۵- مصرف سوخت بالا رفته است.
۶- چراغ چک خودرو روشن شده است.
۷- قدرت موتور کاهش پیدا کرده است.
۸- موتور داغ کرده و فن دیر روشن می‌شود.
۹- فن رادیات به صورت مداوم کار می‌کند.
۱۰- در زمان گرم شدن موتور یا در استارت اولیه، دود مشکی تولید می‌شود.
۱۱- Back Fire در اگزور ایجاد می‌شود.
۱۲- آلایندگی خودرو افزایش پیدا کرده است.
عملکرد نامناسب این سنسور باعث بروز چه مشکلاتی می‌شود؟
۱- دود کردن خودرو در زمانی که موتور خنک می‌باشد یا بعد از گرم شدن موتور.
۲- بد روشن شدن خودرو در هوای سرد.
۳- داغ کردن خودرو و دیر روشن شدن فن.
۴- یکسره کار کردن فن رادیات.
عیب‌یابی سنسور دمای آب
عیب یابی سنسور دمای اب به ۲ روش زیر انجام می‌شود، که عبارتند از :
۱- عیب‌یابی سنسور دمای آب خودرو با دستگاه دیاگ : در صورتی‌که سنسور خراب باشد، مقدار دمای آب در قسمت پارامترها دمای -۴۰ درجه را نشان خواهد داد. قبل از تست قطعه با دستگاه دیاگ باید خطا را پاک کرده و پس از تست سنسور دمای آب، ، با مراجعه به قسمت پارامترها دمای آب را در حالت روشن بودن موتور تجزیه و تحلیل کنید.
۲- عیب یابی سنسور دمای آب خودرو با دستگاه مولتی‌متر یا روش اهمی
