آموزشی, قطعه شناسی خودرو

طبق

طبق یکی از قطعات سیستم تعلیق خودرو است. که نیرو های عرضی وارد شده از سمت جاده به شاسی را کاملا خنثی می‌کند. نبود این قطعه سبب از بین رفتن اتصالات سیستم تعلیق و در نهایت سبب انحراف کامل چرخ ها می‌شود. طبق به شکل جناغی بوده و از فلزات ساخته می‌شود.

طبق خودرو یک قطعه فلزی است، که در دو سر آن بوش های محوری قرار داشته و از یک سو به قطعات متحرک سیستم تعلیق، و از سوی دیگر به شاسی خودرو متصل می‌شود. در بسیاری از مواقع وقتی به این قطعه ها نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که این قطعات ظاهری شبیه به حرف A دارند چرا که از سمتی که متصل به شاسی هستند دارای دو محور می‌باشند که در این حالت به شکل آن ها جناغی نیز گفته می‌شود.

در واقع یکی از مهمترین قسمت های هر خودرویی سیستم تعلیق (Suspension) آن است. طبق (Control Armتوسط یک بوش لاستیکی در بخش داخلی و یا بوش طبق که بر روی بوش فلزی سوار شده به شاسی متصل می‌شود.

این سیستم از اجزایی همانند سیبک، فنرها، کمک فنر ها و…تشکیل شده است که وظیفه اصلی آن اتصال بدنه و چرخ ها به یکدیگر و مدیریت ارتباط بین جاده و خودرو است. سیستم تعلیق خودرو در وظایف دیگری مانند هدایت خودرو، شتاب گرفتن آن و همچنین ترمز و توقف خودرو نقش مهمی را ایفا می کند.

طبق در سه بخش اصلی به قطعات دیگر متصل می شود؛ در قسمت داخلی توسط یک بوش لاستیکی که روی بوش فلزی سوار شده به شاسی خودرو متصل می شود. انتهای بیرونی طبق نیز توسط یک مفصل به نام سیبک به سگدست وصل می شود. همچنین طیق در قسمت وسط به میل موجگیر متصل است.

در مورد نقش پلوس نیز صحبت کردیم و خواندیم که پلوس قطعه ای از قطعات جلوبندی ماشین است که برای انتقال نیرو به چرخ های خودرو به کار می رود. حال در این مقاله قصد داریم به یکی دیگر از اجزای مهم سیستم تعلیق به نام طبق  (Control Arm ) بپردازیم.

طبق ها یا به صورت جناغی بوده و یا ظاهری صاف همچون میله دارند. برای مثال، طبق ۲۰۶ جناغی شکل بوده و در قسمت میانی خود دارای منحنی است اما طبق پراید کاملا برعکس بوده و ظاهری صاف و کشیده دارد.

فهرست مطالب

9065

معرفی فنی طبق

طبق‌ها بازوهایی هستند، که سیستم تعلیق را به شاسی خودرو متصل می‌کند. طبق‌ها از طریق بوش‌ها به شاسی خودرو و از طریق اتصال گوی و کاسه به چرخ خودرو متصل می‌شوند.

سازندگان خودرو با توجه به نوع سیستم تعلیق هر خودرو از طبق های مختلفی استفاده می کنند، و بنابراین ممکن است، در هر دو محور خودرو و یا تنها در یکی از محورهای خودرو از طبق استفاده شود. البته ممکن است، بر حسب سیستم تعلیق مورد استفاده در خودرو آن وسیله نقلیه فاقد چنین قطعه ای باشد.

محل قرارگیری طبق ها نیز ممکن است، در نیمه بالا و یا نیمه پایین چرخ وسیله نقلیه باشد. که بنا بر محل قرارگیری به آن طبق بالا یا طبق پایین گفته می شود.

امروز با گسترش استفاده از سیستم فنر و کمک فنر یکپارچه استفاده از طبق بالا کاهش پیدا کرده و اکثر خودروهای امروزی طبق پایین هستند. همچنین محل اتصالات طبق ها دارای بوش هایی است که وظیفه اتصال طبق به شاسی بر عهده آنهاست.طبق به عنوان عضوی از سیستم تعلیق خودرو، حرکت آن را مهیا می کند.

به همراه دیگر اعضای این سیستم، زوایای کمبر و کستر را می سازند. به علاوه طبق ها وظیفه دارند، که نیروهای عرضی وارده از جاده را به شاسی خودرو منتقل و خنثی کنند. همچنین نیروهای طولی وارده از جاده را که از طریق سگ دست منتقل شده، به میل موجگیر و در نهایت به شاسی انتقال می دهد.

 سیستم تعلیق هر خودرویی از اجزای متفاوتی تشکیل شده است که هر کدام وظایف مهمی بر عهده دارند. پس از احتراق سوخت در محفظه سوخت داخل موتور و تبدیل انرژی شیمیایی حاصل از آن به انرژی مکانیکی نیاز است، تا اتصالاتی این نیرو را موتور به چرخ های خودرو منتقل کنند.

معرفی طبق

علت اصلی خرابی طبق

با توجه به اینکه طبق ها در تماس مستقیم رانندگان نیستند، گاهی ممکن است تشخیص خرابی و بروز اختلال در آنها به سرعت شناسایی نشود اما این قطعه هم همچون قطعات دیگر خودرو با علائم مختلفی وجود ایراد در خود را نشان می‌دهد. برخی از نشانه های خرابی طبق عبارتند از:

    • صدای تق تق در دست انداز ها
    • صدای جیر جیر

علت به وجود آمدن چنین علائمی به دلیل وجود برخی مشکلاتی است که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:

    • سایش طبق بر اثر تماس با شاسی
    • وجود انحنا در زوایای کمبر و کستر
    • کج شدن طبق در اثر پستی بلندی های مسیر
    • پارگی گردگیر سیبک
    • لهیدگی یا پارگی بوش پلاستیکی
    • بیرون زدگی بوش ها

با توجه به اختلالات ذکر شده، مهم است تا نسبت به “بررسی طبق” خودرو خود و رفع ایرادات به وجود آمده اقدام کنید تا آسیب جدی تری به سیستم تعلیق خودرو شما وارد نشود.

علت اصلی خرابی طبق

دلایل ونشانه خرابی طبق

اگر با سرعت‌بالا روی دست‌انداز بروید، اگر با شتاب در چاله بیافتید، اگر رانندگی غیراصولی انجام دهید. می‌تواند برای سیستم جلوبندی و به‌خصوص طبق و پلوس تهدید به‌حساب بیاید.

طبق درواقع سپر بلای جلوبندی است. اگر هر فشاری به سیستم وارد شود، توسط طبق دفع می‌شود، اما اگر فشار بیش‌ازحد مجاز باشد، طبق آسیب‌دیده و ممکن است ببرد.

بریده شدن طبق از آن دسته اتفاقاتی است که اگر در هرجایی برای خودرو بیافتد، توان حرکت را از آن گرفته و تنها راه حمل آن تا تعمیرگاه بکسل خواهد بود.

دلایل ونشانه خرابی طبق ها

محل قرارگیری طبق

محل قرارگیری طبق ها بسته به نوع خودرو متفاوت است؛ به گونه ای که این قطعات ممکن است، در برخی از خودرو ها در نیمه بالا و در برخی دیگر در نیمه پایین قرار داشته باشند، که براساس محل قرارگیری، عنوان طبق بالا یا طبق پایین به آنها تعلق می‌گیرد.

در زندگی امروزی با گسترش استفاده از سیستم فنر و کمک فنر یکپارچه، استفاده از طبق بالا کاهش یافته و اغلب خودرو های توسط طبق پایین پشتیبانی می‌شوند.

طبق در حقیقت عضوی از سیسم تعلیق خودرو به‌حساب می‌آید. طبق‌‌ها وظیفه‌ دارند، نیروهای عرضی که از سمت جاده به شاسی خودرو وارد می‌شود، را خنثی و یا کم‌ زور کنند.

این کار از طریق انتقال نیروی از طبق به سگ‎‌دست و بعدازآن به میل موج گیر اتفاق می‌افتد، و درنهایت نیروی دمپ‌ شده به شاسی منتقل می‌شود.

طبق در قسمت داخلی توسط بوش لاستیکی یا بوش طبق که روی بوش فلزی سوار شده به شاسی خودرو متصل می‌شود. قسمت بیرونی آن توسط سیبک به سگ دست وصل می‌شود، همچنین در قسمت وسط به میل موج گیر متصل است. آن مجموعه در کنار هم مهم‌ترین اجزای جلوبندی خودرو را تشکیل می‌دهند.

محل قرارگیری طبق ها

خودروها دارای چند طبق هستند؟

خودروسازان مختلف با توجه به سیستم تعلیق و محل محور محرک می‌توانند، میزان استفاده از طبق ها در اتومبیل ها را به بیشترین و یا کمترین تعداد ممکن برسانند.

در برخی از خودرو ها به دلیل استفاده از یک نوع سیستم تعلیق دیگر، استفاده از طبق در محور های جلو و محور های عقب ضروری بوده، و در حالی که برخی از اتومبیل های دیگر از سیستم تعلیق هوشمند استفاده می‌کنند و نیازی به استفاده از طبق در آنها وجود ندارد.

از آنجایی که در اتومبیل های امروزی استفاده از سیستم فنر و کمک فنر یکپارچه افزایش یافته است، اهمیت و لزوم چندانی برای استفاده از طبق بالا وجود نداشته و اغلب خودرو ها تنها از طبق پایین بهره می‌برند.

خودروها چند طبق دارند؟

دلیل جناغی و ( A ) شکل بودن طبق

دلیل A شکل بودن این قطعه که در اصطلاح به آن حالت جناغی نیز گفته می‌شود.

اتصال به شاسی از دو قسمت است؛ بدین معنی که با در نظر گرفتن ظاهر کلمه A، می‌توان متوجه شد، که سر بالای طبق به سیستم تعلیق و دو سر پایین آن نیز به شاسی اتومبیل متصل می‌شوند.

این موضوع هم از نظر مکانیکی سبب ایجاد استحکام بیشتری شده و هم باعث تقسیم فشار های وارده بین دو خروجی می‌شود.

دلیل A شکل بودن طبق

مشکلات رایج طبق

ازآنجایی‌که طبق بوسیله دو بوش و پیچ و مهره به بدنه خودرو متصل می‌شود، اولین و رایج‌ترین ایرادی که ممکن است پیدا کند، آسیب دیدن بوش (بوش طبق) است.

این آسیب‌دیدگی می‌تواند نشانه‌ای مثل شکستگی یا تاب برداشتن باشد، که درهرصورت باعث ایجاد سروصدا در تق‌تق کردن در جلوبندی می‌شود.

مشکلات رایج در طبق

تشخیص طبق اصل و غیر اصلی

طبق هر چند در ظاهر قطعه ساده‌ای است اما استحکام، طراحی و ساخت آن تاثیر زیادی در کارکرد درست خودرو و دوام قطعات جلوبندی دارد.

تشخیص طبق اصل و غیر اصلی برای خریداران و حتی تعمیرکاران تقریبا غیر ممکن است و به همین دلیل باید این قطعه را از فروشنده مطمئن خریداری کنید، تا از خسارات بعدی در امان باشید.

تشخیص طبق اصلی از غیر اصلی

نتیجه گیری کامل از مبحث طبق :

با توجه به مطالب عنوان شده فوق، طبق بعنوان یکی از اجزای اصلی سیستم تعلیق خودرو نیاز به نگهداری ویژه دارد که این مهم از طریق رانندگی استاندارد حاصل می گردد، به عبارت دیگر هر چه از تنش های سنگین به سیستم تعلیق پرهیز گردد طول عمر طبق نیز افزایش خواهد یافت، اما پس از مدت حدودا ۱۰۰ هزار کیلومتر احتمال استهلاک این قطعه نیز افزایش می یابد، در این شرایط پیشنهاد می گردد از قطعات اصلی ( طبق اصلی ) یا قطعات درجه یک (انواع طبق های OEM) بعنوان جایگزین استفاده نمایید تا با تعویض این قطعه آسیبی به سایر قطعات سیستم تعلیق خودرو وارد نگردد.

در سایت یدک مال طبق در انواع برندهای اصلی و جایگزین اصلی عرضه می گردد. 

 

برند یدک مال
1 1 رای
رأی دهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
دیدن همه ی نظرات