آموزشی, قطعه شناسی خودرو

سیبک ( گوی فلزی )

 سیبک ( ball joint )   از اجزای سیستم تعلیق جلو خودرو است. سیستم تعلیق جلو مجموعه ای پیچیده از پیوندها ، اتصالات ، بوشها و یاتاقان ها است. که به چرخ های جلو اجازه می دهد، تا به طور مستقل بالا و پایین بروند، و با هم به چپ یا راست بپیچند.

در طول حرکت ، سیستم تعلیق  تماس تایر با جاده را برای کنترل بهینه خودرو و سایش تایر به حداکثر می رساند. سیبک خودرو  از اجزای حیاتی سیستم تعلیق جلو است، که پیوندهای مختلف را به هم متصل کرده و به آنها امکان حرکت می دهد.

این قطعه  از یک توپ و یک سوکت شبیه مفصل ران بدن انسان تشکیل شده است. سیبک سیستم تعلیق جلو، حرکتی چرخشی بین فرمان و طبق را جهت سواری ایمن و روان ایجاد می کند و به شما امکان کنترل دقیق اتومبیل را می دهد.

یکی از قطعات مهم در سیستم جلوبندی خودرو است. که کروی شکل است. و وظیفه آن کم کردن اصطکاک بین دو قطعه است. و در معرض دو نیرو کشش و فشار قرار می گیرد، و یکی از علایم خرابی آن می تواند لرزش در فرمان باشد.

فهرست مطالب

سیبک چیست؟

سیبک بعنوان محور چرخشی ، چرخها را به نحوی به سیستم تعلیق متصل می نماید، که قابلیت چرخش در زمان پیچاندن فرمان، همزمان با بالا و پایین رفتن چرخها در دست اندازها وجود داشته باشد، دقیقا بمانند؛ آنچه در محل اتصال پای انسان به لگن وجود دارد.

  این قطعه ها که قابلیت ساپورت مقداری از وزن خودرو را نیز دارا هستند ، معمولا از یکسو به طَبَق و از سوی دیگر به متعلقات چرخ متصل می شوند.

این قطعه ها معمولا فقط در محور جلو ، و به سر هر طَبَق دیده می شوند ، البته قطعه هایی هم در اتصالات میل فرمان وجود دارد. که کوچکتر از سیبکهای سیستم تعلیق هستند. و غالبا توسط عوام با سیبک های سیستم تعلیق اشتباه گرفته می شوند.

اکثرقطعه ها نیاز به نگهداری ندارند، اما در برخی خودروهای قدیمی از سیبکهای گریس خور استفاده شده که باید همزمان با تعویض روغن یا حداکثر هر ۶ ماه یکبار گریس کاری شوند.

سیبک گوی فلزی

طول عمر سیبک

چون این قطعه طول عمر بالایی دارد، معمولا توجهی به آنها نمی‌شود، اما معمولاً اندازه خود ماشین دوام نمی‌آورند، و حتما خراب می‌شوند. فراموش نکنید، که آنها در جاده‌های پر پیچ و خم و ناهموار بسیار سخت کار می‌کنند. این مسئله به شرایط خودرو و مسافتی که پیموده بستگی دارد.

اگر سر و صدایی از جلوبندی جلو و عقب خودرو شنیدین به این معناست؛ که یکی از قطعاتی که احتمال دارد، طول عمرش به پایان رسیده باشد،قطعه ها هستند. و در این شرایط اگر صدا از یک طرف شنیده می شود، قطعأ دلیل برآن نیست، که یک طرف آسیب دیده است. معمولأ قطعه ها جفتی باهم تعویض می شوند.

نکته: در ساخت قطعاتی از سیبک که فولاد درجه پایین به‌کار گرفته شده، یا از عملکرد حرارتی تحتانی (inferior heat treatment) استفاده شده که علاوه بر قیمت پایین‌تر طول عمر آن را تا ۵۰٪ کاهش می‌دهد.

قطعه ها نقش مهمی در سیستم تعلیق و فرمان خودروها دارند، و قادر هستند مدت زیادی دوام بیاورند. با این وجود، رانندگی با سیبک خراب می‌تواند، خسارت بزرگی به بار بیاورد، و خرابی کامل قطعه  می‌تواند، اثر مخرب داشته باشد. اگر از وضعیت سیبک‌های ماشین خود مطمئن نیستید، حتما برای تعویض آن با یک نمونه با کیفیت، با مکانیکی صحبت کنید. 

طول عمر سیبک

علائم خرابی سیبک

خرابی سیبک می تواند، دلایل مختلف و متفاوتی داشته باشد، که اینجا به آنها اشاره میکنیم. دانستن این دلایل می تواند، کمک شایانی به مالکان خودرو کرده تا با رعایت کردن نکاتی که منجر به سلامت بیشتر این قطعه می شوند، عمر این قطعه را در خودرو خود بالاتر ببرند.

همچنین پس از اطلاع از خرابی قطعه خودرو و رفع ایراد قطعه، باید از دلایل این اتفاق نیز مطلع باشند. زیرا ممکن است، ایراد دیگری در خودرو به صورت مداوم باعث خرابی قطعه شده و تا زمان رفع نکردن این ایراد، سیبک نیز به صورت مداوم دچار آسیب شود. این قطعات به چرخهای جلو اجازه می دهد، تا همزمان در چند جهت قادر به چرخش شوند.

چرخش از چپ به راست و همچنین هنگام عبور از روی دست اندازها و چاله های جاده ، سرآشیبی و سر بالایی ها، این اجزا می توانند؛ فرسوده شوند، و در نهایت عملکرد و کیفیت سواری ماشین شما را تحت تأثیر منفی قرار دهند. در صورت نادیده گرفتن بیش از حد و طولانی مدت ، ممکن است؛ این اتصالات شکسته، وضعیت بسیار خطرناکی را در جاده ایجاد کنند.

در ادامه علائم مهمی وجود دارد، که در صورت مشاهده می توان آنها را به خرابی سیبک نسبت داد:

  • ایجاد سروصدا و جیر جیر کردن از زیر ماشین
  • وجود لرزش در فرمان هنگام چرخاندن و در حین حرکت
  • وجود خلاصی غیر معمول در فرمان
  • کشیده شدن فرمان به یک سمت در حین رانندگی
  • بازنگشتن فرمان بعد از چرخش به موقعیت اصلی خود
  • عدم فرمان پذیری و کاهش کنترل فرماندهی در خودرو
  • وجود انحراف و عدم حرکت در یک خط مستقیم
  • وجود ساییدگی و خوردگی غیر معمولی در چرخ های جلویی
  • فرسودگی غیر معمول تایرهای خودرو
علائم خرابی سیبک

دلایل خرابی سیبک

دلایل مختلفی می تواند بر روی این قطعه و کارایی آن تاثیرات مخربی داشته باشد، در ادامه مطلب به چند مورد از این عوامل اشاره خواهیم کرد:

  • زنگ زدگی سیبک: این اتفاق میتواند، معلول نحوه استفاده از خودرو نیز باشد، مانند: استفاده و یا پارک کردن خودرو در جایی نا مناسب ، مثل: جاهای بسیار مرطوب و یا تماس بیش از حد خودرو با آب.
  • خوردگی سیبک ها : این اتفاق نیز می تواند، از فشار بیش از حد به این قطعه مخصوصا در دست اندازها به صورت مداوم و یا مناسب نبودن وضعیت لاستیک ها رخ دهد.
  • هرز شدن پیچ و مهره ها : این اتفاق می تواند دلایل متعددی داشته باشد. مثل: بد بستن پیچ ها و یا فشار بیش از حد.
  • پارگی گردگیر سیبک : این اتفاق نیز با فشار بیش از حد به سیستم تعلیق خودرو ممکن است، تشدید شود.
علائم خرابی سیبک

انواع سیبک

سیبک فرمان

سیستم تعلیق خودرو دارای قطعه ای مهم وکاربردی به نام سیبک فرمان می باشد. این قطعه از یک سمت به طبق ها و از سمت دیگر به متعلقات چرخ های خودرو متصل می شود.

 بطور کلی دو نوع سیبک فرمان وجود دارد، نوع اول (loaded ) با تحمل وزن  برای خودرو هایی که دارای  دیفرانسیل عقب هستند، استفاده می شود. نوع دوم(follower ) بر خلاف نووع قبلی هیچ  وزنی از خودرو را تحمل نمی کند.سیبک فرمان قطعات کروی شکلی در سیستم فرمان و هدایت خودرو هستند،که حرکت بین دو قطعه را بدون کم‌ترین اصطکاک فراهم می‌کنند.

همانطور که گفته شد، سیبک فرمان در همه خودرو ها یک شکل است. کروی شکل است، و وظیفه اصلی این قطعه ایجاد حرکت روان برای چرخش چرخ‌ها حول یک محور است.

این قطعه ها معمولا از یک طرف به طبق و از طرف دیگر به چرخ ها متصل هست. این قطعه اغلب در محور جلو و در سر طبق ها قرار می گیرد.

وظیفه دیگر قطعه فرمان ، حرکت روان چرخ ها، کنترل هدایت خودرو،  اتصال چرخ ها به سیستم تعلیق و جلوگیری از ضربه و ارتعاشات به قسمت جلویی و کابین خودرو می باشد.

این قطعه باعث چرخش چند محور مجزا، به صورت هم زمان می‌شود.زمان چرخاندن فرمان، حرکت فرمان از طریق سیبک به چرخ‌ها منتقل شده و چرخ‌ها نیز در همان جهت حرکت خواهند نمود.

به بیان ساده تر فرمان را به هر سمت حرکت دهید، سیبک فرمان باعث میشود، لاستیک ها هم به همان جهت به حرکت دربیایند.حرکت نرم و روان خودرو به عوامل مختلفی بستگی دارد، که یکی از این موارد وجود قطعه مناسب می باشد.

به این صورت که در دست‌اندازها و جاده‌های ناهموارو پستی بلندی های مسیر  تا حدودی ارتعاشات را جذب میکند، و مانع ازرسیدن آن به داخل  کابین می‌شود، و اجازه هدایت خودرو را فراهم می کند.خرابی قطعه یکی از مهم ترین دلایل ایجاد لرزش و ضربه در فرمان است.

انواع سیبک

سیبک طبق

طبق قطعه ی از جنس فلز مقاوم است، و ظاهری شبیه به A دارد، که اتصال شاسی به سیستم تعلیق را فراهم می کند، طبق ها دارای سه اتصال مهم هستند.

از قسمت درونی به توسط بوش لاستیکی و بوش فلزی به شاسی متصل می شود. قسمت بیرونی آن توسط سیبک به سگدست متصل می شود، و از قسمت وسط به میل موجگیر متصل می شود.

طبق قطعه ی از جنس فلز مقاوم است، و ظاهری شبیه به A دارد، که اتصال شاسی به سیستم تعلیق را فراهم می کند، طبق ها دارای سه اتصال مهم هستند.

از قسمت درونی به توسط بوش لاستیکی و بوش فلزی به شاسی متصل می شود. قسمت بیرونی آن توسط سیبک به سگدست متصل می شود، و از قسمت وسط به میل موجگیر متصل می شود.

سیبک بغل شاسی خودرو

سیبک بغل شاسی مانند: تکیه گاهی عمل می کند، و باعث حفظ تعادل خودرو می شود. این قطعه از یک سر به سیبک تعادل و از سمت دیگر به خاری جعبه فرمان وصل می شود.

به طور کلی سیبک بغل شاسی جلوبندی را به بدنه وصل می کند. همچنین این قطعه باعث نرم شدن فرمان و از بین رفتن لرزش ماشین می شود.

سیبک بغل شاسی

سیبک مفصلی یا سیبک قرقری

سیبک مفصلی یا سیبک قرقری دارای دو مدل معمولی و هیدرولیک می باشد. این قطعه جعبه فرمان را به سیبک متصل میکند، که باعث منسجم شدن جعبه فرمان می گردد.
سیبک مفصلی همچنین در میزان تعادل خودرو در پیچ ها، عبور از دست انداز و چاله ها و ناهمواری ها، جذب لرزش های اضافی ، تاثیر پذیری لاستیک ها مطابق با حرکت فرمان به چپ و راست و … می باشد.

سیبک مفصلی یا سیبک قرقری دارای دو مدل معمولی و هیدرولیک می باشد این قطعه   جعبه فرمان را به سیبک متصل میکند که باعث منسجم شدن جعبه فرمان می گردد
سیبک مفصلی همچنین در میزان تعادل خودرو در پیچ ها، عبور از دست انداز و چاله ها و ناهمواری ها، جذب لرزش های اضافی ، تاثیر پذیری لاستیک ها مطابق با حرکت فرمان به چپ و راست و ... می باشد.

سیبک تعادل یا میل موجگیر

سیبک تعادل یا میل موجگیر یا میله ضد غلتش بخشی از سیستم تعلیق خودرو است. که به دلیل حالت فنری بودنش موجگیر محسوب می شود. و دارای شکل U  است، و از دو قسمت به بدنه خودرو و سیستم تعلیق متصل می شود، که وظیفه آن حفظ تعادل خودرو است.

به کارگیری سیبک تعادل با دو بوش در دو سر آن باعث کاهش صدا می شود. این قطعه بین دو چرخ در میان دسته ای از لاستیک های تعادل قرار می‌گیرد. سیبک تعادل دارای دو وظیفه مهم و اساسی می باشد.

۱- هنگام عبور از دست انداز یا افتادن در چاله یکی از تایر ها بالاتر از دیگری قرار می گیرد، و از حالت بالانس خارج می شود. که باعث می شود، خودرو در یک مسیر طولی بچرخد، که به این عمل رول شدن می گویند.

وظیفه اصلی میل موجگیرجلوگیری از این حالت می باشد.میله ضد غلتش  با چرخیدن خود از جابجایی سیستم تعلیق جلوگیری می کند، ونیروی حاصل  را به تایر و سیستم تعلیق منتقل می کند که باعث می شود سرنشینان ناراحتی کمتری احساس کنند.

۲-در هنگام دور زدن وگذشتن از پیچ های تند فشار و نیروی تایر هایی که به سمت پیچ متمایل هستند، بیشتر می شود، و نیروی تایر هایی که در جهت مخالف پیچ قرار دارند، کمتر می شوند. برای مثال: وقتی از پیچی که در سمت راست جاده قرار دارد می گذرید. فشار بر لاستیک جلو سمت راست بیشتر می شود.

در این حال میل موجگیر با پخش کردن این نیرو  مانع از جدا شدن لاستیک داخل پیچ از زمین می  شود، و در نتیجه خودرو در حالت پایدار به مسیر خود ادامه می دهد.

سیبک تعادل یا میل موجگیر یا میله ضد غلتش  بخشی از سیستم تعلیق خودرو است که به دلیل حالت  فنری بودنش موجگیر محسوب می شود و دارای شکل U  است و از دو قسمت به بدنه خودرو و سیستم تعلیق متصل می شود که وظیفه آن حفظ تعادل خودرو است.

سیبک زیر اکسل یا سیبک زیر کمک

سیبک زیر اکسل یا همان سیبک زیر کمک هم در سیستم تعلیق و در زیر اکسل نصب می‌شود. و یکی از مهمترین سیبک ها در سیستم  جلوبندی محسوب می شود.

در سیستم جلوبندی خودرو سیبک زیر اکسل همانند: استخوان زانو عمل می کند، و وظیفه اتصال سیستم تعلیق یا همان کمک فنر به بدنه خودرو را از طریق طبق های چپ و راست را برعهده دارد.

فشار ها و ارتعاشاتی که از طریق زمین به لاستیک و از طرق لاستیک ها به جلوبندی خودرو وارد می شود، ابتدا از طریق سیبک زیر اکسل جذب می شود. می توان گفت این قطعه بیشترین ضربه و فشار های کششی را تحمل می کند. این قطعه این ضربه ها را به بوش لبه دار و بوش طبق و سپس به بوش جناقی انتقال می دهد.

سیبک زیر کمک یا سیبک زیر اکسل

تعویض سیبک خراب

ابزار مورد نیاز :

  • انبردست
  • آچار یکسر ۱۲ و ۱۷ و ۱۹
  • آچار چرخ
  • چکش
  • جک
  1. ابتدا خودرو را بر سطح صاف پارک نمایید
  2. پیچ های چرخ را شل کنید
  3. جک زده و خرک کنید . محل جک زیر شاسی باشد
  4. چرخ را باز کرده و سپس مهره سیبک را با آچار ۱۷ یا ۱۹ باز کنید
  5. با یکسر ۱۷ مهره پشت سیبک را شل کنید
  6. با چکش زدن از قسمت کناری محلی که سیبک رد شده است ، قطعه را آزاد کنید
  7. قطعه را باز کرده و قطعه نو را ببندید.
 
تعویض سیبک

نتیجه گیری کلی درباره سیبک:

 تا به اینجا متوجه شدیم، که سیبک این قطعه ی مهم و کاربردی فشار و ضربه های زیادی را تحمل می کند. بنابراین آلیاژ و جنس به کار رفته در این قطعه در طول عمر و عملکرد صحیح  آن بسیار تاثیر گذار است.  

خرابی این قطعه باعث افزایش فرسودگی سایر قطعات سیستم فرمان و ساییده شدن تایرهای جلویی،  کاهش فرمان پذیری خودرو،  لقی یا کشیدگی و یا سفت شدن بیش از حد فرمان  و یا برنگشتن فرمان به حالت  صاف و مستقیم بعد از عبور از پیچ هاصدای نامعقول در هنگام عبور از دست انداز و لرزش فرمان در زمان حرکت یا پیچیدن خودرو از دیگر علائم خرابی قطعه فرمان است.

برند یدک مال -ضمانت خرید شما
0 0 رای ها
رأی دهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
دیدن همه ی نظرات